Συχνές ερωτήσεις για την επιληψία

Τι διαφορά έχει η επιληπτική κρίση από την επιληψία;

Επιληπτική κρίση είναι ένα επεισόδιο που μπορεί να είναι μια φορά στη ζωή κάποιου και να μην ξανασυμβεί. Επιληψία η νόσος στην οποία κάποιος εμφανίζει συχνά επιληπτικές κρίσεις. Η σύγχρονη νευρολογική άποψη είναι ότι ο κάθε άνθρωπος «δικαιούται» να έχει ένα επεισόδιο επιληπτικής κρίσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στην υπόλοιπη ζωή του θα έχει κι άλλα επεισόδια επιληπτικών κρίσεων (δηλ. επιληψία).

Τι μορφές μπορεί να έχει μια επιληπτική κρίση ;

Η επιληπτική κρίση μπορεί να έχει πολλές μορφές, ανάλογα με το σημείο του εγκεφάλου που σχετίζεται. Μια βλάβη στο κέντρο που ελέγχει την κίνηση στο χέρι, θα προκαλέσει σπασμούς στο χέρι κ.ο.κ. Όταν η ανώμαλη ηλεκτρική δραστηριότητα επεκταθεί και στα 2 ημισφαίρια του εγκεφάλου, η επιληπτική κρίση γενικεύεται και τότε έχουμε απώλεια των αισθήσεων. Είναι η πιο γνωστή μορφή επιληψίας.

Μια επιληπτική κρίση λοιπόν μπορεί να εκδηλωθεί με:

• σπασμούς, είτε κλονικούς (όταν δηλ. τρέμουν τα χέρια ή και τα πόδια), είτε τονικούς (όταν τα χέρια ή τα πόδια μένουν καθηλωμένα σε σύσπαση), είτε μυοκλονικούς (σαν τινάγματα)

• γρήγορο ανοιγοκλείσιμο των ματιών (σπασμοί στους βλεφαρικούς μυες) ή βολβοστροφή (όταν “γυρίζουν τα μάτια”)

• αισθητικές διαταραχές πχ μουδιάσματα ή αίσθηση ηλεκτρικού ρεύματος

• οπτικές διαταραχές πχ λάμψεις, ζιγκ-ζαγκ

• ακουστικές διαταραχές όπως απλούς ήχους ή ακόμα και μουσικά κομμάτια

• δυσκολία στην ομιλία, μπέρδεμα, σταμάτημα της ομιλίας, σιελόρροια, μασητικοί ήχοι και κινήσεις, τρίξιμο των δοντιών

• οσφρητικές διαταραχές πχ αίσθηση άσχημης μυρωδιάς

• απώλεια ούρων ή και κοπράνων, δάγκωμα της γλώσσας

• περίεργη αιφνίδια συμπεριφορά δηλ. ο ασθενής καθηλώνει το βλέμμα του “σαν χαμένος”, κάνει αυτόματες στερεοτυπικές κινήσεις όπως τρίβει τα χέρια του, κάνει σαν να μασάει, περπατάει γύρω γύρω σαν σε κύκλο κ.ο.κ.

• η ατονική κρίση (drop attack) όπου χάνεται αιφνίδια ο μυϊκός τόνος σε όλο το σώμα και ο ασθενής σωριάζεται “σαν σακί” στο έδαφος.

• άλλες σπάνιες μορφές όπως το deja vu

Τι προηγείται της επιληπτικής κρίσης ;

Υπάρχουν κάποια προειδοποιητικά συμπτώματα (αύρα) που υπάρχουν σε ορισμένους ασθενείς. Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς αυτοί αντιλαμβάνονται ότι θα ακολουθήσει η “κυρίως” κρίση. Τέτοια συμπτώματα είναι πχ στομαχικές ενοχλήσεις, περίεργες μυρωδιές, οπτικές διαταραχές, ευχάριστη ή δυσάρεστη αίσθηση, φόβος ή πανικός, ζάλη, πονοκέφαλος ή ναυτία ,σε ορισμένες περιπτώσεις η αύρα δεν ακολουθείται από επιληπτική κρίση.

Τι ακολουθεί μια επιληπτική κρίση ;

Μια επιληπτική κρίση μπορεί να σταματήσει απότομα και ο ασθενής να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση (μπορεί και να μην έχει συνείδηση τι συνέβη). Σε άλλες περιπτώσεις ο ασθενής “βγαίνει” σταδιακά από την κρίση με συμπτώματα όπως ζάλη, υπνηλία, πονοκέφαλο, φόβο, σύγχυση, αίσθημα ντροπής, δυσκολία στην ομιλία, μυϊκή αδυναμία, δίψα κ.ο.κ.

Υπάρχει περίπτωση ένα σύμπτωμα από όλα αυτά που αναφέρθηκαν στις προηγούμενες ερωτήσεις, να μην οφείλεται σε επιληπτική κρίση ;

Ναι. Είναι πολύ συχνό να εμφανίζεται ένα αιφνίδιο σύμπτωμα σε έναν ασθενή και ο νευρολόγος να καλείται να διαγνώσει αν πρόκειται για επιληπτική κρίση ή όχι. Για παράδειγμα :

1. μια ακούσια μυϊκή κίνηση σε ένα χέρι (ή και πόδι) μπορεί να είναι μυοκλονία, τρόμος, χορεία, αθέτωση ή ένα απλό τικ

2. ένα μούδιασμα όπως αναφέρεται στη σχετική ενότητα, είναι εξαιρετικά σπάνιο να σχετίζεται με την επιληψία

3. λάμψεις και φωτάκια μπορεί να δει κανείς ως αποτέλεσμα διαταραχών από τον οφθαλμό (πχ αποκόλληση αμφιβληστροειδούς), αλλά και στην ημικρανία

4. μια καρδιολογική λιποθυμία μπορεί να μοιάζει πολύ με μια ατονική κρίση (drop attack).

Πως ταξινομούνται οι επιληπτικές κρίσεις ;

Αν λάβουμε ως κριτήριο το που ξεκινάει η ανώμαλη ηλεκτρική δραστηριότητα, οι επιληπτικές κρίσεις χωρίζονται σε :

• εστιακές (partial seizures), όπου η ηλεκτρική δραστηριότητα ξεκινάει σε ένα σημείο του εγκεφάλου. Χωρίζονται σε απλές εστιακές, σύνθετες εστιακές και δευτερογενώς γενικευμένες

• γενικευμένες (primary generalized seizures), όπου η ηλεκτρική δραστηριότητα ξεκινάει από την αρχή, ταυτόχρονα και στα 2 ημισφαίρια. Χωρίζονται σε αφαιρετικές (petit mal), μυοκλονικές, τονικές, ατονικές, κλoνικές και τονικοκλoνικές (grand mal)

*μια επιληπτική κρίση μπορεί να ξεκινήσει από ένα σημείο ως εστιακή και μετά να επεκταθεί σε όλο τον εγκέφαλο (εστιακή, δευτεροπαθώς γενικευμένη κρίση).