«Η Βαρβάρα βαρβαρώνει». Βαρβάρας Μεγαλομάρτυρος

0 comment
Κοινοποιείστε το άρθρο

«Η Βαρβάρα βαρβαρώνει». Βαρβάρας Μεγαλομάρτυρος

Η Αγία Βαρβάρα και η «βαρβάρα» λέει ο λαός, συνταιριάζονται κατά τη συνήθειά του ομόηχες λέξεις και φαντάζεται μια δυναμική Αγία. Που μάχεται κάθε κακό και κυρίως προστατεύει τα παιδιά από την ευλογιά.  Τα παλιά χρόνια οι μητέρες φοβούνταν αυτή την αρρώστια πολύ, ιδιαίτερα για τα σημάδια που αφήνει στο πρόσωπο. Προσπαθούσαν να την εξευμενίσουν ονομάζοντάς την «ευλογημένη» ή «γλυκιά». Κατ’ ευφημισμό που λέμε. Για τούτο δεν παρέλειπαν, ανήμερα στη γιορτή της Αγίας, να προσφέρουν τη «βαρβάρα», παρασκεύασμα που έχει το όνομά της.

Η «βαρβάρα» είναι μια μελόπιτα, που την ακουμπάνε πάνω σε ένα τραπέζι και κείνο με τη σειρά του το βάζουν σε ένα τρίστρατο. Εκεί ο παπάς κάνει παράκληση και ύστερα η νοικοκυρά κόβει τη μελόπιτα και τη μοιράζει στον κόσμο.  Από το μέλι της κάνουν σταυρό στην πόρτα σπιτιού τους.

Στο Μπαϊντάρι όμως της μικράς Ασίας, την παραμονή της γιορτής, έξω στο σταυροδρόμι όλες οι γειτόνισσες έφτιαχναν τη «βαρβάρα» σαν κόλλυβα, σαν πανσπερμία. Έβαζαν σιτάρι βρασμένο, ζάχαρη, σταφίδες, αμύγδαλα, καρύδια και μυρωδικά. Το πρωί τη «διάβαζε» ο παπάς και τη μοίραζαν μεταξύ τους.

Ο σπουδαίος λαογράφος Γ. Μέγα πολύ σωστά παρατηρεί ότι το έθιμο θυμίζει τις προσφορές των αρχαίων Ελλήνων στη θεά Εκάτη την «Ενοδία» ή «Τριοδίτι», αυτή που επόπτευε τους δρόμους και τα τρίστρατα. Αυτές τις προσφορές τις ονόμαζαν «εκαταία» ή «Εκάτης δείπνον» και τις απόθεταν πάνω στους βωμούς ή μπροστά στα αγάλματά της τα βράδια των τελευταίων ημερών του μήνα, όταν δηλαδή άρχιζε η νέα σελήνη. Η θεά είχε σχέση με τη σελήνη, τη μαγεία και τα φαντάσματα που τα καλούσε ή τα έδιωχνε.

Από σεβασμό στην Αγία Βαρβάρα οι γυναίκες ανήμερα στη γιορτή της, δεν σκουπίζουν για το καλό των παιδιών. Μάλιστα κρύβουν τη σκούπα ούτε κι αυτή να φαίνεται. Την Αγία Βαρβάρα τιμά το Ελληνικό Πυροβολικό, θεωρήθηκε ότι οι τιμωρητικοί κεραυνοί που έκαψαν τον πατέρα της συμβολίζουν τα πυρά του πυροβολικού, και την έχει κηρύξει προστάτιδά του.

Βιβλιογραφία
Αικατερίνη Τσοτάκου – Καρβέλη, Λαογραφικό ημερολόγιο. Οι δώδεκα μήνες και τα έθιμά τους, εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, Αθήνα 1986

Κοινοποιείστε το άρθρο

You may also like