Κοινοποιείστε το άρθρο
Οι διπλωματικές εξελίξεις των πρώτων μηνών της Επανάστασης
Οι επιτυχίες των Ελλήνων επαναστατών στη νότια Ελλάδα που κορυφώθηκαν με την Άλωση της Τριπολιτσάς, οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό και στη σπουδαία βοήθεια που εξασφάλισαν για την Επανάσταση, ο Καποδίστριας από την υψηλή θέση του στη ρωσική κυβέρνηση και ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ με τη θυσία του.
Στο Λάυμπαχ, ο Καποδίστριας είχε ασκήσει αμυντική πολιτική υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης, αποσοβώντας επέμβαση εναντίον της των Δυνάμεων της Πενταπλής Συμμαχίας. Είχε πετύχει να καταγγελθεί μόνο φραστικά, μαζί με τις άλλες ευρωπαϊκές επαναστάσεις, μάλιστα με κάποια διαστολή από αυτές, αλλά να μην ληφθεί κανένα μέτρο εναντίον της. Έτσι, η Ελληνική Επανάσταση διέφυγε τον πρώτο και μέγιστο κίνδυνο καταστολής της.
Μετά την επιστροφή του στην Πετρούπολη, ο Καποδίστριας έκρινε ότι, με την ατμόσφαιρα που είχε δημιουργήσει στην ορθόδοξη Ρωσία η συγκλονιστική είδηση του απαγχονισμού του Πατριάρχη, οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές για να προχωρήσει σε επιθετική πολιτική, ώστε να επιτύχει επέμβαση της Ρωσίας υπέρ των Ελλήνων. Έτσι, εισηγήθηκε στον Αυτοκράτορα Αλέξανδρο και πέτυχε την έγκριση σθεναρής πολιτικής, που κορυφαία εκδήλωσή της ήταν η έντονη ρωσική Διακοίνωση της 6ης Ιουλίου 1821 προς την Οθωμανική Πύλη και η ανάκληση από την Κωνσταντινούπολη του Ρώσου πρεσβευτή Στρόγκανωφ.
Τον Αύγουστο, ο Καποδίστριας προώθησε ακόμη περισσότερο την πολιτική του. Εισηγήθηκε άμεση στρατιωτική δράση εναντίον της Τουρκίας, με επαρκή διπλωματική κάλυψή της, ώστε να καθησυχάσει τους φόβους του Αυτοκράτορα για τις αντιδράσεις των ευρωπαϊκών Δυνάμεων. Για ορισμένο χρόνο φάνηκε ότι θα ξεσπούσε πόλεμος Ρωσίας – Τουρκίας. «Τα πράγματα εδεινώθηκαν και ο Καποδίστριας επικρατεί», ανέφερε στην κυβέρνησή του ο πρεσβευτής της Αυστρίας στην Πετρούπολη.
Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος δεν έγινε τότε. Ο Μέττερνιχ πέτυχε με ραδιουργίες, για δήθεν κίνδυνο επανάστασης στην Πολωνία, να τρομάξει ο Ρώσος Αυτοκράτορας, να υπαναχωρήσει και να τραπεί στον άγονο δρόμο των διαπραγματεύσεων με τους συμμάχους του. Ωστόσο, και χωρίς την έκρηξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου, με μόνη την ένταση στις σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας και τον φόβο του πολέμου, αναγκάστηκε ο σουλτάνος να κρατά τις πολεμικές δυνάμεις του διαθέσιμες για ενδεχόμενη άμυνα εναντίον των Ρώσων, με αποτέλεσμα να μην στείλει πολύ ισχυρές δυνάμεις, κατά το 1821, εναντίον των Ελλήνων επαναστατών.
Βιβλιογραφία: Ελληνική Ιστορία, [Τ.5, Τουρκοκρατία και Ελληνική Επανάσταση], Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, «Η Ελληνική Επανάσταση και η Καποδιστριακή Περίοδος (1821 – 1832)», εκδόσεις ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Αθήνα 2010
