Κοινοποιείστε το άρθρο
Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: oι τρεις φυσικές αρετές του ανθρώπου: να αγαπά, να είναι ταπεινός, να μην κατακρίνει
«Η απόκτηση της αρετής δεν είναι δύσκολη. Γιατί η αρετή και το καλό, η αγάπη, η πραότητα, η ειρήνη είναι το φυσικό στον άνθρωπο. Αφύσικο είναι η κακία: το να θυμώνεις, να ταράζεσαι, να υβρίζεις, να υποφέρεις».
Η ταπείνωση
Όταν μιλάμε για την ταπείνωση, πρέπει να λέμε «η αγία ταπείνωση» για να την ξεχωρίζουμε από την ταπεινολογία που είναι παθολογική. Η ταπείνωση είναι του Θεού και είναι απαραίτητη για τη ψυχή του ανθρώπου. Είναι κάτι το οργανικό. Όταν λείπει η ταπείνωση, είναι σαν να λείπει η καρδιά. Η καρδιά δίνει ζωή στον οργανισμό και η ταπείνωση δίνει ζωή στη ψυχή!
Να είμαστε ταπεινοί στη σκέψη, στα λόγια, στη συμπεριφορά. Ποτέ να μην παρουσιαζόμαστε ενώπιον του Θεού και να λέμε «Έχω αρετές». «Ο Θεός δε θέλει την αρετή μας»! Πάντα να παρουσιαζόμαστε στο Θεό ως αμαρτωλοί, χωρίς όμως απελπισία , «θαρρών εις το έλεος της ευσπλαχνίας Toυ». Ταπείνωση είναι να πιστεύεις ότι «όλοι είναι καλοί» και αν ακούς κάτι αρνητικό για κάποιον, να μην το πιστεύεις!
Ο ταπεινός δεν μιλά πολύ και δεν λέει ταπεινολογίες. Αυτά τα ταπεινόλογα,«ο αμαρτωλός, ο ανάξιος, ο ελάχιστος πάντων», δεν χρειάζονται. Ο ταπεινός φοβάται μήπως με τις ταπεινολογίες του πέσει στο άλλο άκρο, στην κενοδοξία! Πολύ λεπτή η διάκριση. Ό,τι γίνεται, να γίνεται με τη Χάρη. Ο άνθρωπος αποκτά το συναίσθημα ότι αυτός είναι ένα τίποτα και μόνο η Χάρη τη Θεού ενεργεί, «Xωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». (Ιω. 15. 5). Ο Θεός δίνει την πνοή και το παν, «ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν» (Πραξ. Αποστ. 17. 28).
Η αγάπη
Όταν κάνουμε προσευχή ή μια υπόδειξη σε κάποιον ή δίνουμε συμβουλή, καλό είναι να το κάνουμε με αγάπη. Χωρίς αγάπη «η προσευχή δεν ωφελεί, η συμβουλή πληγώνει, η υπόδειξη βλάπτει και καταστρέφει τον άλλο». «Αγάπη, αγάπη, αγάπη».
Να σκορπίζουμε σε όλους την αγάπη, αδιαφορώντας για τη στάση τους. Εφόσον ο άνθρωπος έχει μέσα του τη Χάρη του Θεού, δε νοιάζεται «εν τον αγαπούν οι άλλοι ή όχι, αν του μιλούν με καλοσύνη».΄Ας αφήσαμε τους άλλους να μας μιλούν όπως αισθάνονται. «Ας μη ζητιανεύουμε την αγάπη»! Εμείς να αγαπάμε και να προσευχόμαστε με όλη μας την ψυχή για εκείνους. Τότε θα προσέξουμε πως όλοι θα μας αγαπούν ελεύθερα και ειλικρινά από τα βάθη της καρδιάς τους. Θα μαζεύονται όλοι γύρω μας όπως οι μέλισσες.
Αν ο αδελφός σου σε ενοχλεί και σε κουράζει, να σκέφτεσαι πως τώρα με πονά το μάτι μου, το χέρι μου. Πρέπει να το περιθάλψω με όλη μου την αγάπη. Να αισθανόμαστε την κακία του άλλου, όπως μια αρρώστια που τον βασανίζει, που τον κάνει να υποφέρει. Να βλέπουμε τους αδελφούς μας με συμπάθεια και να τους φερόμαστε με ευγένεια. Να λέμε μέσα μας την ευχή του Ιησού για να μας ενδυναμώσει την ψυχή και να μην κατακρίνουμε κανέναν. Στο πάθος του άλλου να ρίχνουμε ακτίνες αγάπης και ευσπλαχνίας.
Να μην κρίνουμε
Να μη βιαζόμαστε να κρίνουμε επιφανειακά και εξωτερικά. Αν δείτε μια γυναίκα άσεμνα ντυμένη, να μη μένετε στο εξωτερικό, αλλά να μπαίνετε στο βάθος, στην ψυχή της. Μπορεί να είναι μια πολύ καλή ψυχή, με υπαρξιακές αναζητήσεις.
«Να μην κατακρίνεις. Όλους να τους βλέπεις αγίους», έλεγε, Δεν μπορώ ποτέ να κατηγορήσω τους άλλους, γιατί είναι σαρξ εκ της σαρκός μου»
Είναι ένα είδος προβολής του εαυτού μας το να κρίνουμε τους άλλους και να επιμένουμε να γίνουν οι άλλοι καλοί. Στην πραγματικότητα, θέλουμε εμείς να γίνουμε καλοί και επειδή δεν μπορούμε, το απαιτούμε από τους άλλους και επιμένουμε! Δεν πρέπει να εκβιάζεις τον άλλο, θα έρθει η ώρα του, θα έρθει η στιγμή! Πολλές φορές με τους φόβους, την αγωνία μας και την άσχημη ψυχολογική μας κατάσταση, κάνουμε, χωρίς να το θέλουμε, κακό στον άλλον.
«Λίγα λόγια», τόνιζε. «Τα λόγια ηχούν στα αυτιά, εκνευρίζουν πολλές φορές και μένουν άκαρπα. Η ζωή συγκινεί, το καλό παράδειγμα, η αγάπη, η πραότητα».
«Λόγοι του Αγίου Πορφυρίου», από το βιβλίο του Γεώργιου Ν. Φουκαδάκη, Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης. Η ζωή του και το έργο του, εκδόσεις Ουρανός, 2020