4,8K
Κοινοποιείστε το άρθρο
“Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΜΜΩΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ”
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πως και από πού ξεκίνησε η τέχνη της κομμωτικής; Ας κάνουμε μαζί ένα ταξίδι στο χρόνο, για να αγγίξουμε το παρελθόν και να δούμε την εξέλιξη της κομμωτικής μέχρι σήμερα.
Η κομμωτική είναι μια τέχνη με βαθιές ρίζες στα βάθη των αιώνων.
Από τα αρχαία χρόνια πολλοί λαοί ασχολήθηκαν με την περιποίηση των μαλλιών τους. Από αυτούς ξεχώρισαν οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Σύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Μινωίτες, οι Ρωμαίοι.
Γυρνώντας πίσω το χρόνο, η γυναίκα αλλά και ο άντρας έδιναν μεγάλη σημασία στα μαλλιά,και στη φροντίδα της κόμης τους.
Από την Βιβλική ακόμα εποχή.Οι άνδρες ανάλογα με το μήκος των μαλλιών τους,εκτιμούσαν την δύναμη και την αντοχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Σαμψών με τη συσσωρευμένη δύναμη στα μαλλιά του.
Για τον καλλωπισμό τους, χρησιμοποιούσαν παράξενα υλικά και εργαλεία.
Τα πρώτα κύρια εργαλεία, το ψαλίδι (κουρίδα) και το ξυράφι (ξυρόν).Οι χτένες ήταν μολύβδινες.Υλικα που χρησιμοποιούσαν μερικά από αυτά ήταν το ξύλο,το καλάμι, ο πηλός, ο οψιδιανός, οι καρποί των δέντρων, το λάδι, ο ασβέστης κ.λ.π. Ιδιαίτερη σημασία έδωσε ο άνθρωπος από την εμφάνιση του κιόλας στην γη, στο να χρωματίζει το δέρμα και τα μαλλιά του για λόγους τόσο θρησκευτικούς όσο και καλλωπιστικούς.
*ΑΙΓΥΠΤΟΣ:
Τα πρώτα ιστορικά τεκμήρια για τον χρωματισμό των μαλλιών προέρχονται από τους τάφους του Φαραώ.Οι Αιγύπτιοι γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν για την βαφή των μαλλιών τους μεταλλικά στοιχεία και τουλάχιστον τρία φυτικά χρωστικά: Χέννα, Σουμρίκι και Ρένγκ που έδιναν κόκκινο, κίτρινο και μαύρο χρώμα.Οι πρώτες χτένες εμφανίζονται στην Αίγυπτο το 4000 π.Χ. και είναι αποξηραμένα οστά ψαριών. Ο ίδιος λαός το 2000 π.Χ. αναμειγνύει νερό με χυμό εσπεριδοειδών για να φτιάξει σαμπουάν. Χρησιμοποιούν επίσης λίπος και φυτικά έλαια για να σταθεροποιήσουν τα μαλλιά τους. Τέλος, υπάρχουν στοιχεία για τη χρήση θερμαινόμενων ράβδων σιδήρου για κίνηση στα μαλλιά από το 1500 π.Χ.
Το 35 π.Χ. η Κλεοπάτρα φορούσε περούκες που στόλιζε με χρυσό και ελεφαντόδοντο.Οι γυναίκες έκοβαν τα μαλλιά τους σε ίσια γραμμή στο ύψος του ώμου, ή τα έπλεκαν σε κοτσίδες. Στην αρχαία Αίγυπτο έδιναν πολύ μεγάλη σημασία στον καλλωπισμό τους και στη επίγεια ζωή αλλά κυρίως στη μεταθανάτια. Έτσι βλέπουμε τις γυναίκες με περίτεχνα χτενίσματα με περούκες μακριές που τα διακοσμούσαν με πολύτιμους λίθους.
Όι άντρες είχαν ξυρισμένο κρανίο, πράγμα που αντιμετώπιζε ριζικά το πρόβλημα της καθαριότητας,και φορούσαν ένα είδος ανυψωμένου σκούφου από δέρμα ή μαλλί. Μονάχα σε τελετές φορούσαν σγουρές, μαύρες, βαριές περούκες.Τα παιδιά άφηναν μόνο μια τούφα μακριά στην κορυφή του κεφαλιού, που την έκοβαν κατά την εφηβεία.
*ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛ
*ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ.
Στη κλασσική Ελλάδα τα μαλλιά είναι μακριά και τα χτενίσματα τους ξεχώριζαν για την δημιουργικότητα αλλά και για την απλότητά τους από την Μυκηναική εποχή (1200 π.Χ.) με τις διπλές κορώνες και τις κατσαρές μπούκλες στο μέτωπο μέχρι και την Μινωική εποχή (1600 πΧ) και τις διακοσμήσεις από πολύτιμα αντικείμενα,πασπαλισμένα με σκόνη χρυσού, άλλοτε τα στόλιζαν με φρέσκα λουλούδια ή χρυσά λεπτά στέμματα. Οι αρχαίες Ελληνίδες έβαφαν τα μαλλιά τους με διάφορα μείγματα από τάλκ και φυτικούς χυμούς, αλλά και με επικίνδυνες συνταγές που είχαν βάση τον ανθρακικό μόλυβδο (στουπέτσι) και τον θειούχο υδράργυρο (κιννάβαρι). Επίσης χρησιμοποιούσαν φλοιό καρυδιών, άλατα του μολύβδου και του χαλκού.
Για το ξάνοιγμα των μαλλιών χρησιμοποιούσαν μίγμα από λίπος γίδας και στάχτη οξιάς.
Οι άνδρες έιχαν κοντά μαλλιά και ξυρίζαν τα γένια τους σπάνια.Υπήρχαν βέβαια και οι εξαιρέσεις που αφήνανε μακριά τα μαλλιά και τις γενειάδες τους, όπως ήταν οι φιλόσοφοι και οι αριστοκράτες.
*ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Η κόμη, τα μαλλία ή μαλλίτζια, όπως τα έλεγαν αποτελούσε ένα από τα κύρια στοιχεία της εξωτερικής εμφάνισης. Το ξανθό χρώμα στα μαλλιά ήταν δείγμα ομορφιάς, γι’ αυτό έβρισκαν διάφορα μέσα για να τα ξανθαίνουν.Τα βασικά εργαλεία ήταν το ψαλίδι και το χτένι: το κούρεμα γινόταν κατά κανόνα μέσα στο σπίτι από δούλους κουρείς και κομμώτριες (εμπλέκτριες ή κουρίδες). Για το χρωματισμό των μαλλιών χρησιμοποιούσαν μεταλλικά άλατα και παράγωγα φυτών, καθώς και υλικά αποχρωματισμού αλλά και μείγματα όπως ρητίνη, ασπράδι και κρόκους αυγού, κερί και μέλι, για το καλύτερο κράτημα των χτενισμάτων.
Όσοι είχαν μακριά μαλλιά τα χτένιζαν με διάφορους τρόπους, ώστε να μην θεωρούνται άκομψοι: χυτά στον ώμο ή μαζεμένα ψηλά στην κορυφή της κεφαλής, τα μαλλιά πλέκονταν ή κατσάρωναν. Το κατσάρωμα των μαλλιών γινόταν αφού τα άλειφαν με λάδι ή ειδικές αλοιφές και με τη χρήση ζεστού σίδερου ή με το τύλιγμα των βοστρύχων γύρω από καλάμια ή φορούσαν περούκες από τρίχες σκλάβων.
Οι Βυζαντινές είχαν κατά κανόνα μακριά μαλλιά που τα χτένιζαν σεμνά με μία περόνη, ώστε να συγκρατούνται πίσω στον αυχένα. Άλλες φορές τα έπλεκαν κοτσίδες, στις οποίες συνήθιζαν να παρεμβάλλουν και χρωματιστές ή χρυσές κορδέλες ή τα άφηναν να πέφτουν ελεύθερα στους ώμους, ιδίως τα νεαρά κορίτσια.Δεν ήταν σπάνιες οι μαρτυρίες μιλούσαν για πρόσθετες πλεξούδες, ιδίως ξανθές. Το βάψιμο των μαλλιών ήταν συνηθισμένη πρακτική: κατά το έθιμο, φαίνεται ότι η νύφη έβαφε τα μαλλιά της κόκκινα την παραμονή του γάμου της. Η στέρηση των μαλλιών θεωρούνταν γενικά δείγμα ατίμωσης.
Οι γυναίκες κούρευαν τα μαλλιά τους μόνο σε ένδειξη πένθους ή από τιμωρία λόγω ηθικού παραπτώματος.
Οι άντρες δεν παρέλειπαν να φροντίζουν τα μαλλιά τους. Ανάλογα με την καταγωγή τους, την κοινωνική θέση και την οικονομική τους άνεση είχαν τα μαλλιά τους κοντά με μυτάκια κοντά στο πρόσωπο. Αν ήταν στρατιώτες, κατά τη ρωμαϊκή συνήθεια για λόγους καθαριότητας και ασφάλειας στη μάχη, ή μακριά αν ήταν ιερωμένοι.
Οι μοναχοί δέχονταν κουρά, που αρχικά γινόταν για λόγους καθαριότητας, αλλά σύντομα καθιερώθηκε ως ένδειξη ταπεινότητας και μετάνοιας.
Στη Δύση κυρίως, αλλά και στην Ανατολή, οι ιερωμένοι ξύριζαν τα μαλλιά τους στην κορυφή της κεφαλής (παπαλήθρα), ώστε να απομένουν τριγύρω μαλλιά σαν στεφάνι, συμβολίζοντας έτσι το ακάνθινο στεφάνι του Χριστού. Τέλος, όσον αφορά τις τρίχες του προσώπου, ο γενικός συρμός ήταν η διατήρηση γενειάδας.Οι αξιωματικοί του στρατού ήταν όλοι «βαρβάτοι» (στα λατινικά barbatus είναι ο γενειοφόρος).
*ΚΙΝΑ-ΙΑΠΩΝΙΑ.
Στην Κίνα, οι ανύπαντρες γυναίκες συνήθως είχαν μακριά μαλλιά πλεγμένα σε πλεξούδες, ενώ οι παντρεμένες μακριά από το πρόσωπο μαζεμένα σε ένα κότσο χαμηλά κοντά στον αυχένα. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, οι γυναίκες στην Ιαπωνία είχαν τα μαλλιά τους μακριά και χάλαρα, το 17ο αιώνα όμως τα μαλλιά άρχισαν να γίνονται πιο περιποιημένα και στυλιζαρισμένα σηκωμένα ψηλά και στολισμένα με διάφορα αξεσουάρ. Το χτένισμα της γκέισας έγινε αρκετά περίτεχνο μαζεμένο και αυτό ψηλά με πρόσθετα μαλλιά τις περισσότερες φορές.
Την ίδια χρονική περίοδο στη Κίνα, έπρεπε οι άνδρες να ξυρίζουν το μπροστινό μέρος του κεφαλιού αφήνοντας τα υπόλοιπα μαλλιά μακριά και δεμένα πίσω με μαύρο μετάξι. Και στην Ιαπωνία όμως οι άνδρες είχαν ξυρισμένο το μπροστινό μέρος του κεφαλιού, με τη διαφορά πως τα υπόλοιπα μαλλιά τους ήταν μαζεμένα σφιχτά σε ένα κότσο στον αυχένα.
*ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ. Αμερική Αφρική Ινδιάνοι
Όταν ανακαλύφθηκε η Αμερική έγινε γνωστό ότι οι Ινδιάνοι είχαν μακριά μαλλιά ως ένδειξη δύναμης και θάρρους και τα διακόσμουσαν με φτερά. Χρησιμοποιούσαν ινδικό λουλάκι για να ζωντανεύουν τα κατάμαυρα μαλλιά τους. Το χρωματικό αποτέλεσμα που πετύχαιναν είναι το σημερινό blue-black (μαύρο-μπλέ).
*Οι εβραίοι άφηναν μακριά μαλλιά πλεγμένα σε βοστρύχους, ξύριζαν όμως το κεφάλι τους, όταν είχαν πένθος.
*Οι Ινδοί άφηναν μακριά μαλλιά και γενειάδα την οποία μερικές φορές έβαφαν.
*Στην Αφρική οι περισσότερες φυλές ξύριζαν τα κεφάλια τους δημιουργώντας έτσι, περίτεχνα σχέδια.
*ΒΕΝΕΤΙΑ.
Στα τέλη του 16ου αιώνα το ξανθό χρώμα έγινε αληθινή μανία στην Βενετία.Οι κομψότερες Βενετσιάνες μούσκευαν τα μαλλιά τους με ένα διάλυμα καυστικής σόδας και καθόντουσαν στον ήλιο 3-4 ώρες κάθε ημέρα. Με αυτόν τον μάλλον επώδυνο τρόπο αποκτούσαν το περίφημο ξανθό Βενετίας.
Τα πρωτόγονα αυτά μέσα χρωματισμού των μαλλιών δεν άλλαξαν ιδιαίτερα μέχρι την εποχή της περούκας, οπότε δεν υπήρχε πια θέμα βαφής, ένα πουδράρισμα στην περούκα ήταν αρκετό.
Με την εποχή της περούκας άρχισαν και τα περίτεχνα χτενίσματα της εποχής που και αυτά όμως έχουν τις ρίζες τους στα πολύ παλαιά χρόνια.
*ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ.
Στις αρχές του Μεσαίωνα τα μαλλιά ήταν κοντά κουρεμένα, βαμμένα ξανθά ή κόκκινα. Οι γυναίκες τα μακριά μαλλιά τα κάλυπταν με πέπλο και ψηλό καπέλο, το οποίο είχε σχήμα κώνου.
Στο τέλος του Μεσαίωνα μόνο στην υψηλή κοινωνική τάξη είχαν οι γυναίκες τα μαλλιά του μακριά με μπούκλες, πλεγμένα με μαργαριτάρια και αλλά κοσμήματα.
*ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ.
Στην Αναγέννηση οι κομμώσεις των γυναικών ήταν διαφορετικές και πολύπλοκες.Τα μαλλιά ήταν μακριά ή κυματιστά πιασμένα σε κότσο.
Χρησιμοποιούσαν διάφορα αξεσουάρ, όπως κορδέλες, κοσμήματα, καρφίτσες και χρυσά νήματα. Αργότερα έκαναν κομμώσεις ψηλά χτενισμένες και με μεγάλο όγκο.Τα περίτεχνα αυτά χτενίσματα τα διακοσμούσαν με λουλούδια, φτερά, υφάσματα, κοσμήματα κ.ά.
*ΑΛΛΟΙ ΑΙΩΝΕΣ.
*Τον 17ο αιώνα τα μαλλιά των γυναικών ήταν μακριά, με μικρές αφέλειες στο μέτωπο.
* Τον 18ο αιώνα το χτένισμα των γυναικών άλλαξε, κρεπάριζαν τα μαλλιά τους πολύ, προσθέτοντας όγκο στο επάνω σημείο του κεφαλιού, χτενίζοντας τα, προς τα πίσω.
*Το 19ο αιώνα είναι η εποχή του ρομαντισμού όπου χτένιζαν τα μαλλιά τους με μπούκλες, τα οποία άλλοτε τα έπιαναν και άλλοτε όχι.
Για το βάψιμο των μαλλιών εφάρμοζαν φυτοβαφές, καθώς και μεταλλικά στοιχεία τα οποία αναμείγνυαν με νιτρικό νάτριο, προκαλώντας όμως ημικρανίες και πρηξίματα.
Οι άνδρες της Μεσαιωνικής εποχής, την εποχή της Αναγέννησης και αρχές του 17ου αιώνα φορούσαν στο κεφάλι περούκες ενώ ξυρίζαν το κεφάλι για λόγους καθαριότητας και πνευματικότητας.
Σε αντίθεση οι άνδρες του 18ου και 19ου αιώνα είχαν τα μαλλιά τους κοντά. Άλλοι είχαν έντονες φαβορίτες και άλλοι όχι.
-20ος ΑΙΩΝΑΣ *ΔΕΚΑΕΤΙΑ ’20-’30
Τα μαλλιά των γυναικών είναι κοντά, κυματιστά ή ίσια με φράντζα. Το χρώμα της μόδας στα μαλλιά είναι το μαύρο.
Όσο για τους άνδρες τα μαλλιά ήταν κοντά και περιποιημένα με χωριστρα στο πλάι και ένα “pencil” μουστάκι.
*ΔΕΚΑΕΤΙΑ ’40-’50
Τα μαλλιά είναι μακριά και σγουρά με όγκο ή μπούκλες στο μέτωπο, επίπεδα από την κορυφή και κάτω, σγουρά στον αυχένα.Στυλιζαρισμένο αποτέλεσμα που δημιουργήθηκε από τακτοποιημένα στριμμένα σκέλη από τη μέση των μπούκλες μέχρι τα άκρα τους.Πολύ συχνά, τα κορίτσια έφτιαχναν τα μαλλιά curlers..(μπούκλα σαν ρολό). Ταυτόχρονα δεν υπήρχε ανάγκη να βαφούν τα μαλλιά σε έντονες αποχρώσεις: το φυσικό χρώμα των μαλλιών ήταν μοντέρνο.
Στους άνδρες τα μαλλιά ήταν κοντά , περιποιημένα αλλά και λίγο ατίθασα όπως ήταν και το πνεύμα του Marlon Brando,Paul Newman κλπ.
*ΔΕΚΑΕΤΙΑ ’50-’60
Τα μαλλιά είναι χτενισμένα μπούκλες,που θα παραμείνει μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Τα μακριά μαλλιά ήταν σγουρά και συνήθως σηκώνονται πανω.Για όσες δεν είχαν πολύ μακριά μαλλιά στη δεκαετία του 1950, έφτιαχναν μπούκλες με καρφάκια (curling) τη νύχτα για να ξυπνήσουν με μια σφιχτή μπούκλα,που την βουρτσίζαν σε όμορφα, χαλαρά κύματα που ήταν δημοφιλής σαν τα αστέρια, οπως η Μέριλιν Μονρόε και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ.
Επίσης ένα ακόμα χτενίσμα ήταν τα “Ponytail”(αλογοουρά).Ήταν μια πολύ απλή εμφάνιση που ήταν εντελώς διαφορετική από οποιοδήποτε στυλ του παρελθόντος. Θεωρείται ότι είναι ο πρόδρομος του τι επρόκειτο να συμβεί.
Η κόμμωση των Beatles, την δεκαετία του ’60 που μας φαίνεται σήμερα πολύ φυσιολογική την εποχή εκείνη σκανδαλίζε,λόγο του μακρύ μήκους και της ατημέλητης όψης του. Παρόλα αυτά πολλοί άνδρες,υιοθετήσαν και το στυλ αλά James Dean, Elvis Presley στο χτένισμα τους.Μακριά φράντζα που την σήκωναν προς τα πάνω με Brilliantine ή τζελ, για να τα κρατήσει νοικοκυρεμένα και καλλωπισμένα.
*ΔΕΚΑΕΤΙΑ ’70
Άφρο, πανκ και μπούκλες. Τα εκκεντρικά χτενίσματα των 70s που καθιερώθηκαν από σταρ της εποχής και έγιναν σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης γενιάς…
Ξαναεμφανίζονται οι περούκες. Χτενίσματα με όγκο, περίεργα κουρέματα, έντονα χρώματα στα μαλλιά. Όπως της Donna Samer,Diana Ross,Bo Derek κλπ.
Στους άνδρες τα εκκεντρικά κουρέματα αποτελούσαν το επονομαζόμενο στυλ των Punk. Όμως υιοθετήθηκε και το στυλ τύπου John Travolta.
*ΔΕΚΑΕΤΙΑ’80.
Την φοβερή αυτή δεκαετία, όλες οι γυναίκες έγιναν ξανθές ενώ ασύμμετρες αφέλειες ήταν σχεδιασμένες για να δίνουν όγκο στα μπροστινά μαλλιά με τη βοήθεια της λακ η οποία ήταν απαραίτητη. Όταν φυσικά το χτένισμα δεν ήταν αυστηρό ή περμανάντ.
Στους άνδρες τα πολύ μακριά μαλλιά ήταν κοινή γραμμή λόγω της επιρροής της Heavy Metal μουσικής. Επιρροές όμως είχαμε και από το Χόλιγουντ που ρεκόρ τηλεθέασης το” Maiami Vice ” και φυσικά από το θρυλικό”Top Gun”.
*ΔΕΚΑΕΤΙΑ’90.
Μια δεκαετια που αφήνει πίσω της την ογκώδη δεκαετία του ’80 και η οποία μετά από 30 χρόνια θα επανέλθει ξανά λίγο πιο ανανεωμένη και εξελιγμένη…. Η δεκαετια του ’90 δημιουργεί μια αίσθηση χαλάρωσης και συντηρητικόυ στυλ. Μαλλιά ίσια , μισά- μισά πιασμένα, καρέ σε σπαστό ή ίσιο. Τα μαλλιά ανταύγιες με 2 τούφες χοντρές μπροστά να παλαισιώνουν το πρόσωπο. Σας θυμίζει κάτι;
Και τα ανδρικά κουρέματα τις δεκαετίας του’90 από το κλασικό καπελάκι, μέχρι το κούρεμα του Καίσαρα και το ξυρισμένο fadehaircut, επανήλθαν στο προσκήνιο, μεταπηδώντας σε νέο αιώνα και σε νέες δεκαετίες….Στο σήμερα!
Ένα ταξίδι στο κόσμο της κομμωτικής από την Αρχαία Ελλάδα,την Αίγυπτο,το Μεσαίωνα,την Αναγέννηση, τις Δεκαετίες του 1920 έως και σήμερα έφτασε στο τέλος του….Όμως η κομμωτική δεν τελειώνει ποτέ…Απλά ανακυκλώνεται, εξελίσεται και φέρνει μοντέρνες ιδέες βγαλμένες από άλλες εποχές!!
Γραφει Η Ευγενία Τ.
