Κυριακή της ορθοδοξίας: Η οριστική αναστήλωση των εικόνων – Γράφει ο θεολόγος και συγγραφέας Γιώργος Φουκαδάκης

Την Α΄ Κυριακή των Νηστειών, Κυριακή της Ορθοδοξίας, πανηγυρίζει η Εκκλησία μας τον πρώτο θρίαμβό της: την οριστική αναστήλωση των εικόνων και το τέλος της εικονομαχίας. Είναι η νίκη της Ορθοδοξίας κατά της φοβερής αίρεσης των εικονομάχων, η οποία περισσότερο από εκατό χρόνια ταλαιπώρησε την Εκκλησία του Χριστού.

Το 843 μ.Χ., η αυτοκράτειρα Θεοδώρα, με πατριάρχη Κωνσταντινούπολης τον Νικηφόρο, συγκάλεσε τοπική Σύνοδο και επανέφερε σε ισχύ τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής συνόδου (787 μ.Χ., στη Νίκαια της Βιθυνίας, επί αυτοκράτειρας Ειρήνης της Αθηναίας) για οριστική επιστροφή των εικόνων σε όλους τους ναούς της.

Το ιστορικό γεγονός αυτό εορτάζουμε με  τη λιτάνευση των αγίων εικόνων σε όλους τους ναούς, κατά την ώρα της Θείας Λειτουργίας. Στο τέλος της λιτανείας, αφού προηγηθούν δεήσεις, διαβάζεται το Συνοδικό της Ζ΄ Οικουμενικής συνόδου (παλαιότερα μάλιστα διαβάζονταν αναθεματισμοί για όσους έλαβαν μέρος στην αίρεση και στη δίωξη των εικόνων):

«Οι Προφήται ως είδον, οι Απόστολοι ως εδίδαξαν, η Εκκλησία ως παρέλαβεν, οι Διδάσκαλοι ως εδογμάτισαν… ούτω
φρονούμεν, ούτω λαλούμεν, ούτω κηρύσσομεν Χριστόν τον αληθινόν Θεόν ημών και
τους αυτού Αγίους εν λόγοις τιμώντες, εν συγγραφαίς, εν νοήμασιν, εν θυσίαις, εν
ναοίς, εν εικονίσμασι».

Τον Χριστό προσκυνούμε ως Θεό και Δεσπότη.

Με την προσκύνηση της εικόνας Του, ομολογούμε ότι ο Θεός, ο ακατάληπτος Θεός ως προς την ουσία του, γίνεται γνωστός με τις ενέργειές του. Η ενανθρώπιση, η ενσάρκωση του Λόγου, αποτελεί μέγιστο γεγονός, γιατί. ήρθε ανάμεσά μας με ύψιστη ταπείνωση και απλότητα και αποκάλυψε μέρος της δόξας Του. Παλιά ο Θεός δεν εικονιζόταν καθώς δεν είχε γίνει η Σάρκωσή Του και ήταν ασώματος και ασχημάτιστος.

Επειδή σαρκώθηκε και έγινε ορατός εικονίζουμε το βλεπόμενο πρόσωπο του Θεού Λόγου.

Εικονίζουμε τη Θεοτόκο, τη Μητέρα του Θεού και των ανθρώπων. Ο Θεός επέτρεψε
να έχουμε πλήθος θαυματουργών εικόνων Της. Το Άξιον Εστί, η Πορταΐτισσα, του
Ακαθίστου Ύμνου, η Παναγία της Τήνου και εικόνες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και
του κόσμου έλαβαν ιδιαίτερη Χάρη και δύναμη Θεού.

Εικονίζουμε και τιμούμε ακόμα τους Αγγέλους και τους Αγίους ως γνήσιους υπηρέτες του Θεού. Τιμούμε τους Αγίους και προσκυνούμε τις εικόνες και τα άγια Λείψανά τους, γιατί υπήρξαν «μιμητές» Χριστού.

Οι εικόνες τους μας υπενθυμίζουν τις αρετές τους, το μέγεθος της αγάπης τους στον Θεό. Αγωνίστηκαν με πίστη και «κατατρόπωσαν βασίλεια, έκλεισαν στόματα λεόντων, έσβησαν τη δύναμη της
φωτιάς, υπέστησαν μαστιγώσεις, φυλακίσεις, λιθοβολήθηκαν, θανατώθηκαν,
πέρασαν θλίψεις και κακουχίες, περιπλανήθηκαν σε ερημιές, σε όρη, σε σπήλαια και
σε οπές της γης».

Δεν ήμασταν άξιοι για τέτοιο μέγεθος Αγίων! «Αυτή είναι η πίστη των Αποστόλων, αυτή είναι η πίστη των Πατέρων, αυτή είναι η πίστη των Ορθοδόξων η οποία στήριξε την οικουμένη».

Η τιμητική προσκύνηση των εικόνων «προς το πρωτότυπον διαβαίνει» (Μέγας Βασίλειος και Ιωάννης Δαμασκηνός), προς το πραγματικό πρόσωπο και όχι σε κάποιο είδωλο. Η ύλη αγιάζεται και παίρνει ενέργεια και Χάρη από τον αληθινό Θεό.

Βλέπουμε τώρα «μερικώς» τον Θεό. Η πρόσωπο προς πρόσωπο αποκάλυψή Του θα γίνει κατά τη Δευτέρα παρουσία Του, όταν ο Κύριος της δόξης θα έρθει να κατοικήσει με τους ανθρώπους.

Η θεολογία της εικόνας δεν είναι μόνο ένα ιστορικό γεγονός, αλλά ένα γεγονός της προσωπικής μας ζωής. Είναι ο θρίαμβος της θείας αλήθειας στις καρδιές των Ορθοδόξων.

Ο κάθε άνθρωπος αποτελεί δημιούργημα του Θεού, ζωντανή εικόνα Του.

Αν δεν προσέξει, όμως, ο άνθρωπος υπάρχει ο κίνδυνος να αμαυρωθεί το κατ’ εικόνα του. Γι’ αυτό πολύς κόσμος δεν αλλάζει, δε μεταστρέφεται, δε βλέπει την παρουσία του Θεού ανάμεσά μας.

Με τον σεβασμό μας, με την πίστη μας και την αγάπη προς τον Θεό ενεργεί η Χάρη Του και μέσω των εικόνων.

Η εικόνα αποτελεί σημαντικό μέσον για τη σωτηρία μας.

Προσκυνούμε, έλεγε ο Άγιος Παΐσιος, τον Χριστό και τη Θεοτόκο στα πόδια και τους Αγίους στα χέρια και όχι στο πρόσωπο. Το θεωρούσε αναίδεια να τους προσκυνούμε στο πρόσωπο.

Κυριακή Α΄ των Νηστειών. Η ορθή πίστη (ορθό δόγμα) αποτελεί προϋπόθεση για να συναντήσουμε τον Αναστημένο Χριστό. Να διατηρήσουμε ανόθευτη την Ορθόδοξη πίστη, για την οποία χύθηκε πολύ αίμα μαρτύρων. Για να μη χαθεί αυτή η γνήσια και αληθινή πίστη ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας άφησε το Άγιο Όρος, τη μονή Φιλοθέου, και ήρθε στον κόσμο για να διδάξει με το παράδειγμα και το μαρτύριό του.

«Την άχραντον εικόνα σου προσκυνούμεν Αγαθέ, αιτούμενοι συγχώρησιν των
πταισμάτων ημών».

Πηγη greekaffair.gr