Το άστρο της Βηθλεέμ και οι τρεις Μάγοι

Το άστρο της Βηθλεέμ και οι τρεις Μάγοι

Καί πάλι Χριστούγεννα! Το άστρο της Βηθλεέμ ξεπροβάλλει μέσα από το ζοφώδη και ομιχλώδη ορίζοντα της σημερινής πραγματικότητος, της οικονομικής υφέσεως και κρίσεως, της πολιτικής αστάθειας, της ανεργίας και της πτωχεύσεως, των συρράξεων και των πολέμων. Ανατέλλει για να μας γεμίσει χαρά. Με τη χαρά των Μάγων, αυτή που αισθάνθηκαν οι σοφοί της Περσίας που χρόνια καρτερούσαν να το δουν, να ανατείλει. Είχαν διαβάσει στα βιβλία τους και το πρόσμεναν από χρόνια. Γι’ αυτό και η χαρά τους ήταν ανείπωτη. Πως προσμένουμε όλοι μας τον ερχομό ενός αγαπημένου μας προσώπου; Πως προσμένουμε τη γέννηση ενός παιδιού μας; Πως προσμένουμε τις μεγάλες γιορτές μας; Η αγωνία της προσμονής αυξάνει τη χαρά μας, γι’ αυτό και τις μεγάλες στιγμές της ζωής μας νιώθουμε ανείπωτη χαρά και αγαλλίαση.

Τι πρόσμεναν οι Μάγοι; Μα, την έλευση του Μεσσία, που θα συνοδευόταν από ένα φωτεινό αστέρι διαφορετικό από τα άλλα αστέρια του ουρανίου στερεώματος. Ένα θεικό αστέρι που θα τους οδηγούσε στον τόπο της γεννήσεως του Θείου Βρέφους, αυτού του άγνωστου, για το οποίο προφήτευαν οι γραφές. Γι’ αυτό και χαίρονταν και πανηγύριζαν μόλις το αντίκρισαν. «Ιδόντες τον αστέρα εχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα» (Ματθ. β΄ 10). Πως να μη χαρούν; Πως οι καρδιές τους να μη γεμίσουν από θεικό ενθουσιασμό και υπερκόσμια χαρά; Το αστέρι αυτό επιβεβαίωνε τις γραφές και τους έδειχνε ότι η πορεία των συλλογισμών τους βρισκόταν στη σωστή κατεύθυνση. Ότι οι κόποι τους, αλλά και η οδοιπορία που είχαν ξεκινήσει δεν θα ήταν χωρίς αίσιο τέλος. Ήταν όχι μόνο σοφοί, αλλά και πιστοί στην έλευση του ουράνιου Βασιλιά, στον οποίο θα τους οδηγούσε αυτό το αστέρι. Έτσι, το ακολούθησαν με επιτυχία. «Καί ιδού ο αστήρ ον είδον εν τη ανατολή προήγεν αυτούς, έως ελθών έστη επάνω ου ην το παιδίον» (Ματθ. β΄ 9).

Η χαρά των Μάγων είναι και χαρά δική μας. Όλων των πιστών που βαδίζουμε το δρόμο προς τη Βηθλεέμ των ουρανών. Ο Χριστός άφησε τους ουρανούς και ήλθε στη γήινη Βηθλεέμ, για να μας ανεβάσει όλους στην ουράνια. Εκεί που Αυτός βρίσκεται όχι ως φτωχό βρέφος, αλλά ως Θεός Παντοδύναμος. Αυτός μας έχει στείλει το αστέρι της εντολής της αγάπης και του ασφαλούς μας ταξιδίου μέσα από αυτή στη πάμφωτη Βηθλεέμ της αιωνιότητας. Μας φωτίζει το αστέρι Του το σκοτεινό μονοπάτι της ζωής και, αλλοίμονο σε εμάς, όταν δεν το ξεχωρίσουμε και παραμένουμε περπατώντας στο σκοτάδι. Δεν θα φθάσουμε ποτέ να τον προσκυνήσουμε στη φάτνη των ουρανών. Δεν θα χαρούμε τη μεγάλη χαρά των Μάγων, που θα γίνει και δική μας χαρά, όταν δεχθούμε το θεικό αστέρι οδηγό στη ζωή μας, πυξίδα στην απλανή εκπλήρωση του φυσικού μας προορισμού, του προορισμού μας «συν Χριστώ είναι» (Φιλιπ. α΄ 23), της ατελεύτητης συνυπάρξεώς μας με το Χριστό μας, το εφετό των καρδιών μας.

Οι Μάγοι χάρηκαν, γιατί το αστέρι σφράγιζε την επιτυχή τους πορεία. Ας χαιρόμαστε και εμείς αυτή τη μεγάλη χαρά. Ας χαιρόμαστε, γιατί είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί με σαφή προσανατολισμό προς την Άνω Βηθλεέμ. Ας χαιρόμαστε, γιατί είμαστε γνώστες των σκοτεινών σχεδίων των δυνάμεων του σκότους, γνώστες της πανουργίας του αντιχρίστου, του οποίου «τα νοήματα ουκ αγνοούμεν» (Β΄ Κορ. β΄ 11). Αυτή η γνώση δεν θα μας αποτρέψει από την πορεία μας προς τον όλεθρο. Ας χαιρόμαστε, γιατί το αστέρι των Μάγων θα μας οδηγήσει στο Λυτρωτή μας, όταν κάνουμε φάτνη την καρδιά μας με μετάνοια, εξομολόγηση, ώστε με τη θεία κοινωνία να δεχθούμε το βρέφος Ιησού, το οποίο ζητάει να αναπαυθεί στις αγνές, τις καθαρές καρδιές μας. Ας χαιρόμαστε, γιατί στην ευλογημένη πατρίδα μας, το νέο Ισραήλ, υπάρχουν πιστοί που υπέρ πάντας αγαπούν το Θείο Βρέφος, άνθρωποι κάθε ηλικίας και επιπέδου, απλοί οικογενειάρχες, αξιωματούχοι του πνεύματος και της πολιτείας που έχουν αναγεννηθεί με την αγάπη του Χριστού μας και ως τρόπαιο την περιφέρουν στην δύσμοιρη κοινωνία μας.

Έφθασαν και τα φετεινά Χριστούγεννα! Ημέρα χαράς, ημέρα αγάπης! Όμως ο Χριστός μας γεννάται καθημερινά στις καρδιές μας και η αγάπη δεν συμβολίζει μόνο αυτή την εύσημη ημέρα. Η αγάπη αποτελεί και πρέπει να αποτελεί για τους Χριστιανούς καθημερινό μας βίωμα. Αυτή θα μας γεμίσει με χαρά. Με τη χαρά της προσφοράς που είναι χαρά προσφοράς στο νεογέννητο Χριστό. Αμυδρή η χαρά που σκορπίζουν τα φανταχτερά στολίδια των ημερών, οι χριστουγεννιάτικες μελωδίες και τα δώρα, χαρά που εξανεμίζεται με την πάροδο των εορτών. Μετά από αυτές παραμένουν τα σκοταδιασμένα πρόσωπα και τα χλωμά τοπία.

Ανείπωτη η εσωτερική χαρά που δίνει η κενωτική αγάπη στις ανάγκες των άλλων, μικρών και μεγάλων, όλων εκείνων που, όπως και εμείς, περιμένουν να υποδεχθούν τη γέννηση του Χριστού μας, αυτή που με το άστρο της φωτίζει τις καρδιές μας με ελπίδα, με θαλπωρή, με ζεστασιά, αυτή τη ζεστασιά των χνώτων των ζώων του ταπεινού σπηλαίου της Βηθλεέμ. Η κοινωνία μας χρειάζεται καθημερινά Χριστούγεννα και το αστέρι της αγάπης δεν πρέπει να αφήσουμε να δύσει την επόμενη ημέρα της εορτής.

Τα φετεινά Χριστούγεννα, όμως, δεν είναι ίδια με αυτά των περασμένων χρόνων. Η οικονομική κρίση και η γενικότερη ανασφάλεια για το μέλλον με πρώτιστη την ανεργία, ιδίως των νέων μας, έρχεται να επισκιάσει τη χαρά των εορτών. Δεν αφήνει το αστέρι της χαράς να καταυγάσει τις καρδιές μας. Όμως ο Χριστός μας «χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» (Εβρ. ιγ΄ 8). Το αστέρι της Βηθλεέμ δεν δύει ποτέ θυμίζοντάς μας ότι ο Χριστός είναι το μοναδικό φως, «ο αστήρ ο λαμπρός ο πρωινός» (Αποκ. κβ΄ 16). Η «αγάπη ουδέποτε εκπίπτει» (Α΄ Κορ.ιγ΄ 8) και φωτίζει την πορεία μας προς τη Βηθλεέμ του ουρανού, τη Βηθλεέμ της χαράς και της ατελεύτητης αγαλλιάσεως.

Έφθασαν και τα φετινά Χριστούγεννα! Ημέρα χαράς, ημέρα αγάπης! Όμως ο Χριστός μας γεννάται καθημερινά στις καρδιές μας και η αγάπη δεν συμβολίζει μόνο αυτή την εύσημη ημέρα. Η αγάπη αποτελεί και πρέπει να αποτελεί για τους Χριστιανούς καθημερινό μας βίωμα. Αυτή θα μας γεμίσει με χαρά. Με τη χαρά της προσφοράς που είναι χαρά προσφοράς στο νεογέννητο Χριστό. Αμυδρή η χαρά που σκορπίζουν τα φανταχτερά στολίδια των ημερών, οι χριστουγεννιάτικες μελωδίες και τα δώρα, χαρά που εξανεμίζεται με την πάροδο των εορτών. Μετά από αυτές παραμένουν τα σκοταδιασμένα πρόσωπα και τα χλωμά τοπία.

Παραμονή Χριστουγέννων, οι Χριστιανοί ανά τον κόσμο προετοιμάζονται να γιορτάσουν για μια ακόμη φορά την έλευση του Θεανθρώπου. Είναι η εποχή εκείνη του χρόνου που η σημειολογία των ημερών μας υπενθυμίζει τις πανανθρώπινες αξίες της αγάπης και τις αυτοθυσίας, αξίες, από τις οποίες ο άκρατα υλικός κόσμος που ζούμε στις μέρες μας φρόντισε να μας αποξενώσει τελείως. Με οδηγό μας τα Ιερά Κείμενα, ας θυμηθούμε για μια ακόμη φορά το θαυμάσιο γεγονός της γέννησης του Σωτήρα και το προσκύνημα των Τριών Μάγων και ας προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το φαινόμενο του Αστέρα της Βηθλεέμ από αστρολογικής σκοπιάς. Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (2:11) αναφέρονται τρείς σοφοί από την Ανατολή, οι οποίο πληροφορήθηκαν για την γέννηση του Σωτήρα από την κίνηση ενός άστρου. Οι τρείς τους, που αποκαλούνται στις μέρες «Μάγοι», οι Caspar, Melchior και Balthazar, ευγενείς στην καταγωγή, σοφοί, και μεταξύ άλλων αστρονόμοι και αστρολόγοι, παρατήρησαν στον ουρανό ένα πλανητικό φαινόμενο, ένα υπέρλαμπρο αστέρι, που ερμηνεύοντας το, και όντας γνώστες των γραφών, τους οδήγησε σε ένα ταξίδι προς τη δύση. Με μόνο οδηγό τους το αστέρι και με τη θερμή και ακλόνητη πίστη στην καρδιά  έφθασαν στα Ιεροσόλυμα. Εκεί χάνουν προς στιγμή τον ουράνιο οδηγό τους. Αναζητούν οδηγό από τη γη.

«Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθείς βασιλεύς τῶν Ἰουδαίων;», ρωτούν τους Ιεροσολυμίτες. «Εἴδομεν γάρ αὐτοῦ τον ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ και ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ» (Ματθ. β, 2) μας εξιστορεί ο ευαγγελιστής  Ματθαίος. Με τις οδηγίες που λαμβάνουν, ξεκινούν για τη Βηθλεέμ. Και για μια ακόμη φορά «ὁ ἀστήρ, ὅν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ, προῆγεν αὐτούς» (Ματθ. β΄ 9). Ο ευσεβής υμνωδός της εκκλησίας ιερός Χρυσόστομος υμνεί το προσκύνημα των Μάγων, ψάλλοντας: «Τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας, ἐξ ἀνατολῶν ἐλθόντες μάγοι προσεκύνησαν Θεόν ἐνανθρωπήσαντα· καί τούς θησαυρούς αὐτῶν ἀνοίξαντες δῶρα τίμια προσέφερον, δοκίμιον χρυσόν ὡς βασιλεῖ τῶν αἰώνων και λίβανον ὡς Θεῷ τῶν ὅλων, ὡς τριημέρῳ δε νεκρῷ σμύρναν τῷ ἀθανάτῳ». Τα τρία δώρα που εναποθέτουν στα πόδια του Θείου βρέφους, είναι συνήθεις προσφορές της εποχής για βασιλικούς απογόνους, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό τον Ιησού σαν βασιλιά της γης, τον Μεσσία των Ιουδαϊκών γραφών, η έλευση του οποίου θα λύτρωνε του ανθρώπους από τις αμαρτίες τους. Πολλά έχουν γραφεί για το αστέρι που συνόδευσε το γεγονός της γέννησης του Θεανθρώπου και οδήγησε του τρείς σοφούς στο προσκυνηματικό τους ταξίδι. Και στην προσπάθεια να ερμηνευτεί το πλανητικό εκείνο φαινόμενο που έμεινε στην ιστορία ως το άστρο της Βηθλεέμ, ενσκήπτει το μέγα ζήτημα τη χρονολογικής ορθότητας των γεγονότων.

Η πιο ασφαλής ιστορική αναφορά  στην προσπάθεια προσέγγισης χρονολογικά της γέννησης του Ιησού, είναι ο θάνατος του Ηρώδη του Μεγάλου. Μπορεί να ειπωθεί με σχετική ακρίβεια ότι ο Ηρώδης πέθανε κατά το έτος 750 “από κτίσεως Ρώμης” (4 π.Χ.) ή λίγο πριν, και στη συνέχεια κηρύχθηκε πένθος μιας εβδομάδας. Εφ’ όσον ο Ιησούς, γεννήθηκε “εν ημέραις Ηρωδου του βασιλέως”, πρέπει να γεννήθηκε σίγουρα πριν από το 750 “από κτίσεως Ρώμης” (4 π.Χ.). Λαμβάνοντες υπ’ όψη τη διαταγή του Ηρώδη να φονευθούν τα νήπια στη Βηθλεέμ “από διετούς και κατωτέρω”, υπολογίζεται ότι ο Ιησούς μπορεί να γεννήθηκε έως και δύο χρόνια πριν από τον θάνατο του Ηρώδη…

…Δηλαδή, οι υπολογισμοί φτάνουν στο 6 π.Χ., υποθέτοντας ότι ο Ηρώδης θα επιμήκυνε τον σχετικό χρόνο, για να είναι βέβαιος, ότι μέσα σ’ αυτό το χρονικό διάστημα θα είχε οπωσδήποτε γεννηθεί ο μελλοντικός βασιλιάς των Ιουδαίων. Συνεπώς, οι σχετικοί αυτοί υπολογισμοί οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι ο Ιησούς μάλλον θα γεννήθηκε σε χρονικό διάστημα δύο τουλάχιστον χρόνια πριν το θάνατο του Ηρώδη, δηλαδή περίπου το έτος 747 ή 748 “από κτίσεως Ρώμης” (7 ή 6 π.Χ.).  Το άστρο της Βηθλεέμ, αν τελικά αφορούσε κάποιο αστρονομικό φαινόμενο, οδηγεί και πάλι στο έτος 747 από κτίσεως Ρώμης ή 7 π.Χ., αφού κατά τον Κέπλερ και άλλους αστρονόμους, υπήρξε πράγματι ένα αστρολογικό φαινόμενο, που θα μπορούσε να έχει τα χαρακτηριστικά του «Άστρου της Βηθλεέμ». Πρόκειται για μια πλανητική συζυγία, τη συνάντηση δηλαδή τριών πλανητών, του Κρόνου, του Δία και της Αφροδίτης, σε πολύ κοντινή μεταξύ τους απόσταση, που από την επιφάνεια της γης θα φαινόταν σαν ένα γιγαντιαίο και υπέρλαμπρο αστέρι. Στο φαινόμενο αυτό, μετά παρέλευση δύο ή τριών μηνών, ο Δίας δύει ή εξέρχεται από την τροχιά. Τότε παρατηρείται και πάλι το ίδιο έντονο φωτεινό φαινόμενο που παρουσιάζεται στην αρχή, σαν να εμφανίζεται εκ νέου.

Το γεγονός αυτό ταιριάζει με την παρατήρηση του ευαγγελιστή Ματθαίου, ότι οι Μάγοι πορευόμενοι προς τη Βηθλεέμ, “είδον” τον “αστέρα” και “εχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα”, προσθέτοντας ότι το “αστέρι” αυτό ήταν ίδιο με εκείνο “ον είδον εν τη Ανατολή” (Ματθ. 2,9-10). Καθώς ένα ταξίδι από τη Μεσοποταμία στην Παλαιστίνη με τα μέσα της εποχής απαιτούσε δύο ή τρεις μήνες, η χρονική αυτή απόσταση ταιριάζει με την αντίστοιχη φυσική κίνηση του πλανήτη Δία και τη διπλή εμφάνιση του κατά την είσοδο και έξοδο από την τροχιά συνάντησης του με με τους άλλους δύο πλανήτες. Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειωθεί και η σημειολογία της πλανητικής αυτής συνάντησης, καθώς ο Κρόνος κατά την αστρολογία ενσαρκώνει τον σοφό και γηραιό πατέρα, ο Δίας τον γιό και η Αφροδίτη την θηλυκή φύση στον φυσικό κύκλο της δημιουργίας.

Όποιο και αν ήταν όμως το σημάδι εκείνο που επέλεξε ο Προαιώνιος και Πανάγαθος Πατέρας μας, για να ευαγγελίσει την έλευση του Υιού Του, οφείλουμε να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στο καθεαυτό μήνυμα του γεγονότος. Η γέννηση, η πορεία και το τέλος της επίγειας παρουσίας του Ιησού μεταφέρουν ένα και μοναδικό μήνυμα στην ανθρωπότητα: την απόλυτη και ολοκληρωτική ΑΓΑΠΗ. Μια αγάπη που εκφράζεται μέσα από μια ταπεινή πνευματική ζωή, απαλλαγμένη κατά το δυνατό από την υλισμό, μια αγάπη για τον συνάνθρωπο που οδηγεί στην αυτοθυσία. Η αγάπη είναι το μοναδικό μάθημα που ήρθε για να μοιραστεί μαζί μας ο Θεάνθρωπος, και αυτή είναι ο δικός μας φωτεινός αστέρας! Ένας αστέρας που θα μας οδηγήσει στην φώτιση και από εκεί στην λύτρωση. Ας γιορτάσουμε λοιπόν στις μέρες των Χριστουγέννων, προσφέροντας όχι μόνο στους δικούς μας ανθρώπους, αλλά σε όλα τα έμβια όντα που πλανήτη που αποκαλούμε σπίτι μας, την ειλικρινή, βαθιά και ανιδιοτελή μας αγάπη. Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε τον κόσμο μας ένα ασφαλές και ειρηνικό καταφύγιο για όλα τα όντα, προσθέτοντας ο καθένας το λιθαράκι του στην προσπάθεια αυτή. Και που ξέρετε, γίνονται και Θαύματα! Γιατί εάν το θελήσουμε και το πιστέψουμε, μπορούμε να το καταφέρουμε! Και τι καλύτερο, από το να κάνουμε μια καινούργια αρχή σήμερα, την μέρα των Χριστουγέννων, καθώς «η Παρθένος σήμερον, τὸν ὑπερούσιον τίκτει» (Ρωμανός Μελωδός). Καλά Χριστούγεννα!