Κοινοποιείστε το άρθρο
Άγιος Μόδεστος ο προστάτης των ζώων γιορτάζει σήμερα 18 Δεκεμβρίου
Εισαγωγή 1
Τα ζώα, ιδιαίτερα τα βοδινά που οργώνουν, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του νοικοκυριού κάθε αγρότη. Χρειάζονται κι αυτά περιποίηση προστασία και πολλές φορές θεραπεία. Ήταν ανάγκη λοιπόν να βρεθεί ένας Άγιος και γι’ αυτά. Είναι ο Άγιος Μόδεστος, που απ’ το λαό μα θεωρείται προστάτης Άγιος των ζώων και θεραπευτής τους.
Έτσι την ημέρα αυτή γίνονται εκδηλώσεις σαν εκείνες των Αγίων που προστατεύουν τους ανθρώπου. Γίνεται συλλείτουργο, με κοινή συμμετοχή, κάνουν κόλλυβα και αγιασμό, που τα δίνουν στα ζώα. Με τον Αγιασμό τούτο ραντίζουν τα ζώα και τους στάβλους. Σε ορισμένες περιοχές, μάλιστα, ραντίζουν με αγιασμό και τα σπαρμένα χωράφια και ρίχνουν κόλλυβα στη γη.
Ο Άγιος Μόδεστος ανά την Ελλάδα
Σε πολλά σημεία της χώρας διαβάζεται αγιασμός για τα ζώα, αφού τα συγκεντρώσουν σε ένα μέρος. Ο Ιερέας τα ραντίζει με αγιασμένο νερό και το υπόλοιπο το παίρνουν οι κτηνοτρόφοι μαζί τους για τα πρόβατα και τα άλλα ζώα. Σε χωριά της Λέσβου, πηγαίνουν τον αγιασμό στα χωράφια, για να τα προστατεύσει από τις αρρώστιες και τις ακρίδες. Είναι και εκεί μέρα αργίας. Στο Δρυμό Μακεδονίας, το «ύψωμα» από το πρόσφορο το δίδουν στα ζώα, ενώ τους εύχονται να ζήσουν χρόνια πολλά. Στη Λήμνο ρίχνουν τα κόλλυβα μαζί με την τροφή των ζώων και λένε «Μόδια πολλά». Στον Δρυμό της Μακεδονίας το «ύψωμα» απ’ το πρόσφορο το δίνουν στα ζώα να το φάνε και τους εύχονται να ζήσουν χρόνια πολλά. Στην Κρήτη τηρούν αυστηρή αργία, για να μην κουράσουν τα ζώα αυτή τη μέρα, γιατί έτσι και τα βάλουν να δουλέψουν, θα θυμώσει ο Άγιος.
Η διπλή γιορτή
Άγιος Μόδεστος ο προστάτης των Ζώων. Ο Άγιος Μόδεστος εορτάζει 16 και 18 Δεκεμβρίου εκάστου έτους. Όσα αναφέρονται για τον Άγιο Μόδεστο στους περισσότερους Συναξαριστές είναι συγκεχυμένα. Γιορτάζει 2 φορές γιατί είναι δύο διαφορετικά ιστορικά πρόσωπα. Είναι και οι δύο Αρχιεπίσκοποι Ιεροσολύμων.
Ο Άγιος Μόδεστος φέρεται να προστατεύει τα ζώα, ιδιαίτερα αυτά που σέρνουν άροτρο. Στην εορτή του δεν «εορτάζουν» μόνο τα βόδια, αλλά κατά επέκταση όλα τα οικόσιτα ζωντανά. Και οι δύο Άγιοι Μοδέστοι θεωρούνται προστάτες των ζώων κατά την Ελλαδική Ορθόδοξη Εκκλησία. Μάλιστα στον Θεσσαλικό κάμπο αλλά και σε άλλες αγροτικές περιοχές της Ελλάδος τιμάται εξόχως.
16 και 18 Δεκεμβρίου λοιπόν τιμάται η μνήμη του Αγίου Μοδέστου που, καθώς κατά το βίο του θεράπευε όχι μόνον ανθρώπους, αλλά και τα ζώα που εκείνοι εκτρέφαν. Θεωρείται από το λαό άγιος προστάτης και θεραπευτής ιδιαιτέρως των μεγαλόσωμων ζώων, των ζώων των κτηνοτρόφων και γεωργών, των οποίων η επιβίωση, θεωρούνταν υψίστης σημασίας για τη διαβίωση των ανθρώπων.
Άγιος Μόδεστος Γιορτή και Τάμα
Αν και πλέον έχει ξεχαστεί η γιορτή του Αγίου Μοδέστου, κάποτε θεωρούνταν ξεχωριστή μέρα για το λαό μας. Τότε που η επιβίωσή του ανθρώπου εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από τα οικόσιτα ζώα, τον τιμούσαν με μεγαλοπρέπεια. Όταν έχαναν και κάποιο ζώο, φρόντιζαν να κάνουν τάμα στον Άγιο Μόδεστο, για να τους το φέρει πίσω.
Οι Άγιοι Μόδεστοι
Στο Συναξάρι του Δεκεμβρίου υπάρχουν δύο Άγιοι που φέρουν το όνομα Μόδεστος, ενώ και οι δύο ήταν Αρχιεπίσκοποι Ιεροσολύμων. Ο πρώτος είναι Άγιος και τιμάται στις 16 Δεκεμβρίου και ο δεύτερος είναι Ιερομάρτυρας και εορτάζεται στις 18 Δεκεμβρίου.
Αν και επικρατεί μια σύγχυση για τους βίους των δύο ομώνυμων Αγίων, θα δούμε κάποια στοιχεία της ζωής τους, όπως τα διασώζει η παράδοση.
16 Δεκεμβρίου: Άγιος Μόδεστος ο Αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων ο Β΄
Ο Άγιος Μόδεστος ήταν μοναχός ονομαστός για την αρετή του και την υψηλή γνώση της ιερής και αληθινής φιλοσοφίας που οδηγεί στο φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Για τους λόγους αυτούς εξελέγη ηγούμενος της Μονής που ίδρυσε ο Άγιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης τον 6ο αιώνα. Εκεί ποίμαινε με σύνεση την αδελφότητα.
Το 614 ο βασιλιάς των Περσών Χοσρόης Β’, επικεφαλής μεγάλου στρατού, προχωρούσε κατά των Ιεροσολύμων. Ο Πατριάρχης Ζαχαρίας (21 Φεβρουαρίου) έστειλε τότε τον Μόδεστο να διασχίσει τις γραμμές του εχθρού και να ζητήσει βοήθεια από τα αυτοκρατορικά στρατεύματα που στρατοπέδευαν στην Αντιόχεια.
Μετά από πολιορκία που διήρκεσε τρεις εβδομάδες, η Αγία πόλη έπεσε στα χέρια των Περσών. Οι Πέρσες επί τρεις ημέρες τη λεηλατούσαν συστηματικά και προέβησαν σε ανείπωτες θηριωδίες. Καθώς ο Πατριάρχης Ζαχαρίας εστάλη σε εξορία στην Περσία μαζί με τον Τίμιο Σταυρό και χιλιάδες άλλους χριστιανούς, ο Μόδεστος εξελέγη να τον αντικαταστήσει στον Πατριαρχικό θρόνο, ενώ η πόλη γύρω του ήταν σωρός από καπνίζοντα ερείπια.
Με μεγάλες θυσίες ο Άγιος Μόδεστος, ως νέος Ζωροβάβελ, μερίμνησε, ώστε να ταφούν τα δεκάδες χιλιάδες θύματα και να αναστηλωθούν, όσο ήταν δυνατόν, οι Ναοί και τα σκηνώματα που είχαν αφανίσει και βεβηλώσει οι βάρβαροι. Συγκέντρωσε τους επιζώντες, τους παρηγόρησε, τους αναπτέρωσε την ελπίδα, και χάρη στη γενναιόδωρη βοήθεια του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Αγίου Ιωάννου του ελεήμονος (12 Νοεμβρίου) κατόρθωσε να ξαναδώσει ζωή στη δεινοπαθούσα και στερημένη πόρους Εκκλησία της Σιών.
Κατά την περίοδο αυτή κατήχησε και βάπτισε έναν Πέρση που ασπάστηκε την πίστη του Χριστού, τον Άγιο Αναστάσιο, που μαρτύρησε στην Καισάρεια το 628 (22 Ιανουαρίου). Όταν επέστρεψε από την εξορία το 629, ο Πατριάρχης Ζαχαρίας ανέλαβε ξανά τη διακυβέρνηση της Εκκλησίας μέχρι την κοίμησή του, το 632.
Ο Άγιος Μόδεστος τον διαδέχτηκε τότε ως Πατριάρχης και διάδοχος του Αγίου Ιακώβου. Σκεύος εκλογής της Χάριτος και ακαταπόνητος κήρυκας του Ευαγγελίου, ο Άγιος Μόδεστος κόσμησε το θρόνο της Μητρός Εκκλησίας με την ακτινοβολία της αρετής του και των θαυμάτων που επιτέλεσε. Εκοιμήθη ειρηνικά εν Κυρίω στις 16 Δεκεμβρίου του 634.
18 Δεκεμβρίου: Άγιος Μόδεστος ο Αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων ο Α΄ και Ιερομάρτυρας
Ο Μόδεστος γεννήθηκε στη Σεβάστεια της Μ. Ασίας από ευσεβείς χριστιανούς γονείς, οι οποίοι πέθαναν στη φυλακή κατά το διωγμό του Διοκλητιανού (περίπου 305 μ.Χ.). Το μόλις πέντε μηνών βρέφος Μόδεστο, οι δεσμοφύλακες το ανέθεσαν σε έναν ειδωλολάτρη άρχοντα. Σε ηλικία δεκατριών ετών έμαθε για τους πραγματικούς γονείς του και αποφάσισε να βαπτιστεί κι ο ίδιος χριστιανός.
Σ΄ αυτό συνετέλεσε και κάποιος χριστιανός χρυσοχόος από την Αθήνα. Αυτός ο χρυσοχόος ανέλαβε τη φροντίδα του νεοφώτιστου Μοδέστου, τον έφερε στην Αθήνα και τον αγκάλιασε σαν παιδί του. Μετά το θάνατο των θετών γονέων του, η ζήλεια των δύο παιδιών του χρυσοχόου για την αρετή του Μοδέστου τα οδήγησε στο να τον πουλήσουν ως δούλο στην Αίγυπτο.
Η Χάρις του Θεού, όμως, δεν τον εγκατέλειψε.
Ο αφέντης του Αγίου Μοδέστου κατηχήθηκε από τον δούλο του, έγινε και ο ίδιος χριστιανός και ελευθέρωσε το Μόδεστο, τον ελευθερωτή του από τα δεσμά της αμαρτίας και του διαβόλου.
Φεύγοντας από την Αίγυπτο ο Άγιος Μόδεστος κατευθύνεται για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, και εκεί, αφού άνοιξαν μπροστά του οι πύλες του Παναγίου Τάφου, ο πιστός λαός των Ιεροσολύμων, που είδε το θαυμαστό αυτό γεγονός, εξέλεξε το Μόδεστο αρχιεπίσκοπο της Μητρός Εκκλησίας, διάδοχο του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου.
Πέρα από τα χαρίσματα που είχε ήδη, ο Θεός του επεφύλασσε άλλο ένα: τη θεραπεία των κατοικίδιων ζώων, και ιδιαίτερα τα βόδια και τους ημιόνους. Άλλωστε, και κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του πραγματοποίησε θαυμαστά γεγονότα που σχετίζονταν με τα ζώα. Κάποτε ενώπιον του βασιλιά, ομολογούσε την πίστη του στον αληθινό θεό. Ο βασιλιάς διέταξε τους στρατιώτες να δέσουν τον Μοδέστο σε δύο άγριους ημιόνους και να τους αφήσουν να τρέξουν, προκειμένου να διαμελισθεί το σώμα του επάνω στις πέτρες. Κάποιος βοσκός βλέποντας τον Άγιο κι αναγνωρίζοντάς τον, τον πλησίασε και τού είπε: «Λυπήσου με, πάτερ, και βοήθησέ με, ώστε με τις ευχές σου ν’ αποκτήσω ένα μοσχάρι». Εκείνη τη στιγμή ο Άγιος Μόδεστος πρόσταξε τους άγριους ημιόνους να σταματήσουν να τον τραβούν. Κάλεσε τότε το βοσκό να πλησιάσει μαζί με το κοπάδι του κι ευχήθηκε: «Ο Θεός, που ευλόγησε τα βόδια και τα πρόβατα του Αβραάμ, να σου χαρίζει κάθε χρόνο δύο μοσχάρια, ένα αρσενικό κι ένα θηλυκό». Αμέσως μετά ο βοσκός αποχώρησε ευχαριστημένος και ο Άγιος διέταξε τους ημιόνους να επιστρέψουν στο μέρος απ’ όπου είχαν ξεκινήσει να τον σέρνουν. Ο Άγιος Μόδεστος, όμως, σήκωσε το χέρι του προς τους ημιόνους, τους ευλόγησε και τότε αυτοί έφυγαν, αφήνοντάς τον λυμένο και αβλαβή. Βλέποντας αυτό το γεγονός ο βασιλιάς εξαγριώθηκε ακόμα περισσότερο. Αυτό εξόργισε τον βασιλιά, ο οποίος διέταξε να τον ξαναδέσουν στους ημιόνους, όχι μόνο απ’ τα χέρια αλλά και απ’ τα πόδια, και να χτυπήσουν με πολλή δύναμη τα ζώα, ώστε να τρέξουν. Ο μάρτυρας του Χριστού έλεγε, καθώς τον έσερναν οι ημίονοι: «Εάν ο Θεός είναι μαζί μας, κανείς δεν είναι εναντίον μας».
Ανείπωτα ήταν τα βασανιστήρια πού επακολούθησαν: έμπηξαν καρφιά στα πόδια του, τον λιθοβόλησαν, τον έριξαν σ’ ένα λέβητα με καυτό μολύβι, τον έδεσαν σε μία κολώνα και άναψαν γύρω του μεγάλη φωτιά, αφού πρώτα άλειψαν το κεφάλι του με πίσσα και λάδι. Τίποτε, όμως, απ’ αυτά δεν κατέβαλε τον Άγιο μάρτυρα. Και τότε ό βασιλιάς διέταξε τον αποκεφαλισμό του.
Λίγο πριν από το τέλος του, ό Άγιος Μόδεστος προσευχήθηκε και τα τελευταία του λόγια ήταν: «Κύριε Ιησού Χριστέ, δημιουργέ τού φωτός, καταξίωσόν με της Βασιλείας Σου. Σέ, Δέσποτα, και μόνον επόθησεν η ψυχή μου και για Σένα κατεφρόνησα το θάνατο και τα βασανιστήρια. Μη με κρίνεις λοιπόν, ανάξιο των αγαθών Σου, φιλάνθρωπε, και δέομαί Σου, όποιος με επικαλεστεί και με εορτάζει και όποιος αναγνώσει το Μαρτύριό μου, βοήθησέ τον πάντοτε, χάριζέ του πλούσια τα ελέη σου και αποδίωξε από τον οίκον αυτού και από όλα τα ζώα του κάθε βλάβη και ασθένεια και πλήθυνέ τα, όπως ευλόγησες και επλήθυνες τα ποίμνια του Αβραάμ, του Ισαάκ, του Ιακώβ και όλων των δούλων Σου, διότι είσαι ευλογητός στους αιώνες. Αμήν». Ύστερα ο Άγιος Μοδέστος προτρέπει το δήμιο να τον αποκεφαλίσει.
Πήγες:
https://www.ekklisiaonline.gr/
https://www.trapezounta.gr/
1 Αικατερίνη Τσοτάκου – Καρβέλη, Λαογραφικό ημερολόγιο. Οι δώδεκα μήνες και τα έθιμά τους, εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, Αθήνα 1986
