Κοινοποιείστε το άρθρο
O AKAΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ (ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ) ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ
Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος βρίσκεται στήν καρδιά τῆς ὀρθοδόξου λατρείας μας. Πολλές φορές τό χρόνο, τῆς προσφέρει ἡ Ἐκκλησία μας μέ ἰδιαίτερες ἀκολουθίες τά ὑμνολογικά της ἄνθη. Ξεχωριστή ὅμως θέσι ἀνάμεσα στά ἀριστουργήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ποιήσεως κατέχει ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος. Ὁ ὑπέροχος αὐτός κι ἀνεπανάληπτος ὕμνος, μέ τό ὡραιότατο Προοίμιο «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ…», τίς 24 στροφές ἤ Οἴκους του καί τούς 144 Χαιρετισμούς του πρός τή Θεοτόκο, ψάλλεται κατά τήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς σέ τέσσερις «Στάσεις».
Τό ἀριστουργηματικό αὐτό ἔργο, μᾶς συγκινεῖ σάν χριστιανούς, γιατί μᾶς θυμίζει τήν «ἐν Χριστῷ» σωτηρία μας. Μᾶς συγκινεῖ ὅμως καί σάν Ἕλληνες, γιατί μᾶς θυμίζει τίς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου γιά τή σωτηρία τοῦ Ἔθνους μας.
Μερικά γεγονότα πού σημάδεψαν τήν Ἱστορία τοῦ Γένους μας πρέπει νά τά θυμόμαστε σέ κάθε εὐκαιρία. Ἔτσι κι ἐφέτος, μέ τήν εὐκαιρία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου πού θ’ ἀκουσθῆ καί πάλι στούς ἱ. Ναούς, ἄς φέρουμε στή μνήμη μας κάποια διδακτικά γεγονότα, πού συνδέονται μαζί του.
Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος, καθώς εἶναι γνωστό, συνδέεται ἀπό τήν Παράδοση, μέ ἕνα ἀπό τά σπουδαιότερα γεγονότα τῆς Βυζαντινῆς ἱστορίας. Τό 626, τό Βυζαντινό Κράτος βρισκόταν σ’ ἐμπόλεμη κατάστασι μέ τούς Πέρσες. Αὐτοί εἶχαν καταλάβει τίς πιό πολλές ἀπ’ τίς ἀνατολικές ἐπαρχίες τοῦ Βυζαντίου καί ἰδιαίτερα τήν Παλαιστίνη, ὅπου εἶχαν καταστρέψει τήν Ἱερουσαλήμ κι ἁρπάξει τόν Τίμιο Σταυρό.
Ὅλος ὁ χριστιανικός κόσμος ἦταν ἀνάστατος. Ἀπαίτησή του ἦταν ν’ ἀνακτηθῆ ὁ Τίμιος Σταυρός καί νά ἐλευθερωθοῦν οἱ Ἅγιοι Τόποι. Ὁ αὐτοκράτορας Ἡράκλειος, ἐπικεφαλῆς τῶν πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων, ἀπουσίαζε ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη. Τήν ἀπουσία του αὐτή ἐκμεταλλευόμενος ὁ ἀρχηγός τῶν Ἀβάρων Χαγάνος, πολιορκεῖ τήν ὡραία ἑπτάλοφη Πρωτεύουσα ἀπό θάλασσα καί ξηρά μέ 80.000 ἄνδρες. Κάθε πρόταση τῶν κατοίκων γιά εἰρήνη και ἀνακωχή ἀπορρίπτεται. Ἡ κατάσταση πιά ἦταν ἐξαιρετικά κρίσιμη. Ὅλοι τους, μικροί καί μεγάλοι, προσεύχονται στόν Θεό καί κάνουν ὅ,τι μποροῦν γιά τή σωτηρία τους. Συγχρόνως βοηθοῦνται ἀπό 12.000 θωρακοφόρους, πού πρόφθασε νά στείλη ὁ Ἡράκλειος πρός ὑπεράσπισιν τῆς πίστης καί τῆς Κωνσταντινούπολης. Ὁ Πατριάρχης Σέργιος, μέ τήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου στά χέρια, ἐμψυχώνει τούς λίγους ἀλλ’ ἡρωϊκούς ὑπερασπιστές τῆς Πόλεως. Τίς ἐλπίδες τους στηρίζουν στήν Θεομήτορα Παρθένο, τήν πολιοῦχο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Πρός Αὐτή ψάλλουν σέ ὅλους τούς ναούς ὕμνους καί παρακλήσεις.
Καί νά! Τό θαῦμα πού ὅλοι τους περίμεναν ἔγινε. Ἡ Παντάνασσα Θεοτόκος θαυματούργησε. Στίς 26 Ἰουλίου τοῦ 626, ὁ Χαγάνος ἔκανε τή μεγάλη του ἔφοδο. Ἀλλ’ ἀπεκρούσθη μέ τεράστιες ἀπώλειες. Λέγεται μάλιστα ὅτι σφοδρός ἀνεμοστρόβιλος βύθιζε τά πλοῖα του στή θάλασσα. Συγχρόνως πληροφορήθηκε ὅτι ἔρχεται νέα βοήθεια γιά τούς Βυζαντινούς μέ τόν ἀδελφό τοῦ αὐτοκράτορα Θεόδωρο. Ἔτσι ἔλυσε τήν πολιορκία κι ἔφυγε γεμᾶτος ντροπή μέ τ’ ἀπομεινάρια τοῦ στρατοῦ καί τοῦ στόλου του.
Ἡ ἐκ θαύματος σωτηρία τῆς πόλεως, καθώς ἦταν φυσικό, ἀποδόθηκε στήν Θεοτόκο. Οἱ κάτοικοι, ἀπό εὐγνωμοσύνη σ’ αὐτήν, συγκεντρώνονται στό ναό τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν, κοντά στά τείχη. Ἐκεῖ ὄρθιοι ψάλλουν ὕμνους πρός τήν Θεοτόκο σέ εὐχαριστήρια τελετή. Οἱ Χαιρετισμοί μαζί μέ τούς 24 Οἴκους, πού προϋπῆρχαν καθώς φαίνεται, συνδέθηκαν μέ τό τροπάριο «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τά νικητήρια…» πού συνετέθη σέ κείνη τήν περίσταση ἀπό τόν Πατριάρχη Σέργιο. Ἔτσι οἱ εὐσεβεῖς ἐκεῖνοι πρόγονοί μας ἔδειξαν τήν εὐγνωμοσύνη τους στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο γιά τή σωτηρία τῆς Πόλεως.
Ἀπό τότε μέχρι σήμερα ὁ Ὕμνος αὐτός δέν παύει νά κατανύσση τίς καρδιές τῶν Ἑλλήνων, δέν παύει νά συνδέη καί νά ἑνώνη ὅ,τι δέν μπόρεσε νά διασπάση καί νά φθείρη ἡ ἀποστασία καί ἡ παραχάραξη τῆς ἱστορίας.
Μητροπολίτου Φαναρίου Ἀγαθαγγέλου
Γενικοῦ Διευθυντοῦ τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος