«Ο Θάνατος του Εμποράκου» 2ος χρόνος: Κριτική Παράστασης

Το 7nea.gr παρακολούθησε την παράσταση «Ο Θάνατος του Εμποράκου» και σας μεταφέρει τις εντυπώσεις του μέσα από αυτήν την ανασκόπηση.

Κριτική Παράστασης: «Ο Θάνατος του Εμποράκου» στο Θέατρο Ζίνα.

Κριτική: Ιωάννης Αρμυριώτης & Σωτήρης Σουλούκος

Ο Γιώργος Νανούρης σκηνοθετεί το βραβευμένο με Πούλιτζερ έργο του Άρθουρ Μίλερ «Ο Θάνατος του Εμποράκου», με τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη στον εμβληματικό ρόλο του Γουίλι Λόμαν. Έφη Μουρίκη, Ρένος Ρώτας, Δημήτρης Γεροδήμος, Κατερίνα Μάντζιου, Γιώργος Κοσκορέλλος, Παναγιώτης Παπαδούλης, Σωκράτης Αγγελής.

Γραμμένο το 1949, «Ο Θάνατος του Εμποράκου» θεωρείται το κορυφαίο έργο του Αμερικανού συγγραφέα. Πραγματεύεται την ζωή του Γουίλι Λόμαν, ενός πλανόδιου πωλητή, που ζει μπερδεμένος ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, εγκλωβισμένος από το αμερικάνικο όνειρο. Το δυσβάσταχτο κυνήγι της επιβίωσης, σύμφωνα με τα πρότυπα που επιτάσσει η άκρως καπιταλιστική κοινωνία, τον οδηγεί παραληρηματικά στην διάλυση ολόκληρης της ζωής του.

Σκηνοθεσία παράστασης

Ο Γιώργος Νανούρης, για άλλη μια φορά, επιβεβαιώνει το ταλέντο του μέσα από μια εξαιρετική σκηνοθεσία, αυτή τη φορά στην παράσταση «Ο Θάνατος του Εμποράκου». Μετά τις επιτυχημένες παραστάσεις «Συρανό» και «Ήταν όλοι τους παιδιά μου», μας χάρισε ακόμα μια συγκλονιστική θεατρική εμπειρία.

Το σκηνικό, λιτό και ατμοσφαιρικό, αποτελείται από τμήματα τοίχων, που δεν σχηματίζουν ένα τυπικό σπίτι, αλλά δημιουργούν την αίσθηση ότι παρακολουθούμε τις ζωές των ηρώων ζώντας μαζί τους και βλέποντας τις ζωές τους μέσα από ένα καλειδοσκόπιο. Η κυκλική κίνηση του σκηνικού μεταβάλλει συνεχώς τον χώρο, ενισχύοντας την αίσθηση ότι ταξιδεύουμε μέσα σε αυτόν, γινόμαστε θεατές των διαλόγων και των στιγμών τους σαν να τους παρακολουθούμε πίσω από έναν τοίχο, πραγματικό ή μη που τους προστατεύει αλλά δεν τους κρύβει.

Ο φωτισμός παίζει καθοριστικό ρόλο, αναδεικνύοντας με ακρίβεια τη συναισθηματική ένταση κάθε χαρακτήρα, ενισχύοντας τη δραματικότητα της κάθε σκηνής. Μια σκηνοθετική προσέγγιση που δεν εντυπωσιάζει απλώς, αλλά καθηλώνει.

Μια οικογένεια διαλυμένη

Μια οικογένεια απομακρυσμένη. Χωρισμένη. Διαλυμένη. Μια μητέρα– μια μορφή όμορφη, τρυφερή, γλυκιά και ήσυχη. Ένα αισιόδοξο, μα φοβισμένο φως μέσα στην παράσταση. που παλεύει να συνδέσει τα σπασμένα κομμάτια, να τα ενώσει ξανά. Στέκεται εκεί: αφελής, αστεία, στωική, γενναία.

Ο μεγάλος γιος με τον πατέρα – μια μάχη αδυσώπητη. Ο μικρός γιος με τον πατέρα – μια σχέση ανοχής και κατανόησης. Και οι τρείς με τη μητέρα – ένας δεσμός γεμάτος τρυφερότητα και ελπίδα. Και ο πατέρας – απελπισμένος, κουρασμένος με κάποια σημάδια ψύχωσης ή άνοιας, καθώς άκουγε την φωνή του αδερφού του σαν να βρισκόταν εκεί μαζί του.

Τα παιχνίδια του μυαλού. Η άνοια. Η θλίψη. Η εξάντληση. Οι ενοχές. Οι προβληματισμοί. Η αχαριστία. Ο θάνατος του Εμποράκου. Η λύτρωση. Η κάθαρση. Η δύναμη του πατέρα να κρατήσει την οικογένεια ενωμένη, να συντηρήσει ό,τι έχει απομείνει. Τα λάθη του παρελθόντος και οι αμετάκλητες συνέπειές τους. Η δύναμη της μητέρας να αντέξει, να κρατήσει το τελευταίο νήμα πριν το χάος.

Τι συμβαίνει όταν δύο άνθρωποι γνωρίζουν την αλήθεια και δεν αντέχουν να κοιτάξουν ο ένας τον άλλον; Η άνοδος και η πτώση. Η ζωή των άλλων. Η θυσία, η αγάπη, η αυταπάρνηση. Η μοναδική λύση: ο θάνατος. Ο θάνατος ενός απλού ανθρώπου. Και ο θάνατος του Εμποράκου δείχνει το μεγαλείο της ψυχής καθώς το υποκοριστικό μάλλον τον αδικεί.

Το ευρηματικό σκηνικό είναι μια δίνη, ένας λαβύρινθος από ημιτελείς τοίχους, όπως και το μυαλό του πρωταγωνιστή. Όπως και η οικογένειά του. Ένα σπίτι ή, καλύτερα, τα ερείπια ενός σπιτιού, μιας οικογένειας, ενός μυαλού που καταρρέει. Το σπίτι μέσα και έξω: Μέσα, η ασφάλεια, ενώ έξω, η ανασφάλεια. Μέσα, οι συγκρούσεις και οι αντιπαραθέσεις που μεταφέρονται και έξω. Οι σκάλες, δεξιά και αριστερά, σύμβολα της ανόδου και της καθόδου των ανθρώπων, παραμένουν κρυμμένες μέχρι την κατάλληλη στιγμή.

Ερμηνείες

Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης στον ρόλο του Γουίλι Λόμαν συγκλονίζει με την ερμηνεία του. Ενσαρκώνει έναν άνθρωπο χαμένο μέσα στις σκέψεις του, στις φωνές που αντηχούν στο μυαλό του και στο χάος που τον κατακλύζει. Ένας πατέρας που αγαπά βαθιά την οικογένειά του, αγωνίζεται για αυτήν, ταξιδεύει ασταμάτητα για να της προσφέρει όσα χρειάζεται, όμως σταδιακά η άνοια και η σύγχυση του νου του γίνονται ανυπέρβλητα εμπόδια.

Η Έφη Μουρίκη ως Λίντα, η μητέρα, είναι μια εύθραυστη και αέρινη παρουσία. Υποδύεται μια γυναίκα που αγωνίζεται να κρατήσει το σπίτι και την οικογένειά της ενωμένη. Η ερμηνεία της και η αμεσότητα της είναι συγκλονιστική, ιδιαίτερα στη σπαρακτική τελική σκηνή, όπου η φωνή της γεμίζει τον χώρο με πόνο και απόγνωση. Μια ηθοποιός με εξαιρετικό βάθος και ευαισθησία.

Ο Ρένος Ρώτας και ο Γιώργος Κοσκορέλλος, ως οι γιοι του Γουίλι, έχουν δυναμικές παρουσίες επί σκηνής. Ενσαρκώνουν με πάθος και αμεσότητα δύο γιους που ταλαντεύονται ανάμεσα στον θυμό και την αγάπη για τον πατέρα τους. Οι ερμηνείες τους δίνουν ένταση και συναισθηματική αλήθεια στην παράσταση.

Ο υπόλοιπος θίασος συμπληρώνει αρμονικά το σύνολο, χαρίζοντας στον θεατή μια ολοκληρωμένη θεατρική εμπειρία. Η Κατερίνα Μάντζιου φέρνει μια γοητευτική, φρέσκια παρουσία στην παράσταση. Ο Δημήτρης Γεροδήμος, ως ο γείτονας, αποδίδει με ζεστασιά έναν υποστηρικτικό χαρακτήρα. Ο Παναγιώτης Παπαδούλης, στο ρόλο του εργοδότη, αποτυπώνει με αυστηρότητα και ψυχρότητα την αδιαφορία του για τον εργαζόμενο, δίνοντας μια σκληρή, άκαρδη ερμηνεία. Τέλος, ο Σωκράτης Αγγελής ως σερβιτόρος ξεχωρίζει με την επιβλητική, αλλά και διακριτικά χιουμοριστική εμφάνιση του.

Μια παράσταση γεμάτη ερμηνείες υψηλού επιπέδου, που καθηλώνουν το κοινό από την αρχή μέχρι το τέλος.

Εισιτήρια (Θέατρο Ζίνα, Αθήνα): ΕΔΩ 

Εισιτήρια (RADIO CITY THEATRE, Θεσσαλονίκη): ΕΔΩ 

Αυτή η κριτική στοχεύει να προβάλει τις κεντρικές αρετές της παράστασης και να ενθαρρύνει τους αναγνώστες να βιώσουν την εμπειρία από κοντά καθώς και να δείξει τις αδυναμίες αυτής.