Κοινοποιείστε το άρθρο
Spinoza: «Εάν θέλετε να σας χαμογελάσει η ζωή, χαρίστε της την καλή σας διάθεση»
Ο Μπαρούχ Σπινόζα (Baruch Spinoza, 24 Νοεμβρίου 1632 – 21 Φεβρουαρίου 1677) ήταν Ολλανδός φιλόσοφος. Ο Σπινόζα, ελεύθερο και ανεξάρτητο πνεύμα, μπόρεσε στα χρόνια που έζησε να αναπτύξει πλούσιο συγγραφικό έργο που παραμένει ακόμα και σήμερα επίκαιρο και ζωντανό καθώς από τον θάνατό του και ύστερα επηρέασε πλήθος ομοϊδεατών του όπως ο μέγας και τρανός Νίτσε. Η σκέψη του Σπινόζα είναι προχωρημένη και αρκετά επαναστατική για τον καιρό του. Οι απόψεις του ήταν απόλυτα συμβατές με την προσωπική του φιλοσοφία, την οποία ποτέ δεν αρνήθηκε για να γίνει αρεστός.
Ο Σπινόζα εμμένει διαρκώς στην ανθρώπινη επιθυμία και βούληση ως το στοιχείο εκείνο που θα προσφέρει χαρά στον άνθρωπο, είναι από εκείνους τους φιλοσόφους και πνευματικούς ανθρώπους που πιστεύουν σθεναρά στην ευδαιμονία και όχι στην απαισιοδοξία.
«Αντί να περιγελάσω, να οικτίρω ή να καταραστώ της ανθρώπινες πράξεις μερίμνησα με ιδιαίτερη φροντίδα να τις κατανοήσω»
«Αν περάσει από το μυαλό κανενός πως το πρόσωπο που αγαπάει συνδέεται και με άλλον, με τον ίδιο ή και πιο στενό ακόμα φιλικό δεσμό, τότε θα νοιώσει μίσος προς το πρόσωπο που αγαπούσε πριν και ζηλοφθονία προς τον άλλον. Το μίσος αυτό προς το αγαπώμενο πρόσωπο ονομάζεται ζηλοτυπία.»
«Αυτός που θέλει να διακρίνει την αλήθεια από το ψέμα πρέπει να ξέρει αρκετά καλά τι είναι αλήθεια και τι είναι ψέμα.»
«Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να επιλέγει να αποδέχεται το αναπόφευκτο.»
«Ευτυχία είναι η δια της λογικής κατανόηση της ζωής και του κόσμου.»
«Ό,τι είναι ενάντια στους Νόμους της Φύσης, είναι ενάντια στη Λογική και ό,τι είναι ενάντια στη Λογική, είναι ανοησία και πρέπει να απορρίπτεται.»
«Ζήλος είναι η επιθυμία ενός πράγματος που γεννιέται στον άνθρωπο απ’ την ιδέα ότι και οι άλλοι κατέχονται απ’ την ίδια επιθυμία.»
«Ζηλωτής είναι εκείνος που μιμείται ό,τι κρίνει ως έντιμο ωφέλιμο και ευχάριστο.»
«Ο άνθρωπος είναι ένα κοινωνικό ζώο.»
«Οι άνθρωποι θα δουν πως μπορούν να δημιουργήσουν ενωμένοι ευκολότερα όσα έχουν ανάγκη και να αποκρούσουν πολύ ευκολότερα τους κινδύνους που τους περιβάλλουν με ενωμένες δυνάμεις.»
«Εάν θέλετε να σας χαμογελάσει η ζωή, πρώτα χαρίστε της την καλή σας διάθεση.»
«Οι φυσικές βάσεις ενός κράτους δεν πρέπει να βγαίνουν από τα διδάγματα του ορθού λόγου, αλλά από τη γενική φύση και τις ιδιότητες του ανθρώπου.»
«Όσο ένας άνθρωπος σκέπτεται αν μπορεί να κάνει τούτο κι εκείνο, τόσο μένει αναποφάσιστος για τις ικανότητές του, και κατά συνέπεια του είναι πάρα πολύ δύσκολο τελικά να κάνει κάτι.»
«Σωστό και δίκαιο είναι την εξουσία να κρατάει η πλειοψηφία.»
«Το τίμιο είναι να λες πάντα την αλήθεια.»
«Η ελπίδα δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια ύστατη χαρά που γεννιέται απ’ την εικόνα ενός περασμένου ή μελλοντικού πράγματος που η έκβασή του θεωρείται αμφίβολη.
Ο φόβος αντίθετα είναι μια άστατη λύπη που γεννιέται όμοια από την εικόνα ενός αμφίβολου πράγματος. Αν τώρα από τα πάθη αυτά αφαιρέσουμε την αμφιβολία, η ελπίδα γίνεται ασφάλεια και ο φόβος απελπισία.»
«Αν οι άνθρωποι μπορούσαν να ρυθμίσουν όλες τις υποθέσεις τους με μια βέβαιη γνώμη ή αν η τύχη τους ευνοούσε πάντα, δεν θα υπέκυπταν ποτέ σε καμιά δεισιδαιμονία.
Όμως συχνά βρίσκονται σε τέτοια δυσκολία, ώστε δεν μπορούν να καταλήξουν σε καμιά γνώμη και, ως επί το πλείστον, εξαιτίας των αβέβαιων αγαθών της τύχης, που τα επιθυμούν χωρίς μέτρο, κλυδωνίζονται δυστυχισμένοι μεταξύ ελπίδας και φόβου, γι’ αυτο και η ψυχή τους είναι τόσο πρόθυμη να πιστέψει οτιδήποτε:
Όσο η ψυχή βρίσκεται σε αμφιβολία, το παραμικρό την κάνει να κλίνει εύκολα προς τη μία ή την άλλη πλευρά, και τούτο συμβαίνει ακόμα ευκολότερα όταν διεκδικείται από την ελπίδα και τον φόβο που την ταράζουν, ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι γεμάτη έπαρση και υπεροψία.»
«Κινούμαστε κατά ποικίλους τρόπους από εξωτερικές αιτίες, και ταραζόμαστε όπως τα κύματα της θάλασσας, που κινούνται από αντίθετους ανέμους, αγνοώντας τι θα μας συμβεί και ποια τύχη μας περιμένει».
«Οι περισσότεροι από εκείνους που έγραψαν για τα πάθη και για τον τρόπο της ζωής των ανθρώπων, φαίνεται σα να πραγματεύθηκαν, όχι φυσικά πράγματα, που απορρέουν από τους γενικούς νόμους της φύσης, αλλά πράγματα που βρίσκονται έξω από τη φύση».
«Με τον όρο συναίσθημα κατανοώ τις διαθέσεις του σώματος, με τις οποίες αυξάνεται η δύναμη του σώματος να ενεργεί, ή μειώνεται, βοηθείται ή εμποδίζεται και ταυτόχρονα τις ιδέες αυτών των διαθέσεων»