Τι είναι η δίαιτα Dukan: Λειτουργεί όμως;

Δίαιτα Dukan. Τελικά Λειτουργεί;

Πρόκειται για μια διάσημη δίαιτα αδυνατίσματος που στηρίζεται στην πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων πρωτεϊνών και άπαχων γαλακτοκομικών, και τη μειωμένη πρόσληψη τροφών πλούσιων σε λιπαρά και υδατάνθρακες.

Επινοήθηκε από τον Γάλλο πρώην νευρολόγο διατροφολόγο Pierre Dukan, και χαίρει ιδιαίτερης απήχησης καθώς προσφέρει γρήγορα αποτελέσματα και υπόσχεται απώλεια αρκετών κιλών.

Η δίαιτα Dukan βασίζεται στην ιδιότητα των πρωτεϊνών να διασπώνται πιο αργά στο στομάχι. Αυτό προσφέρει στο σώμα αίσθημα κορεσμού για περισσότερο χρόνο. Επιπρόσθετα, οι πρωτεΐνες δεν επηρεάζουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Έτσι δεν δημιουργούνται απότομες μεταβολές στο σάκχαρο, και μειώνονται οι λιγούρες και η επιθυμία για κατανάλωση γλυκών με αυξημένες θερμίδες.

 Στην πράξη

Η Dukan χωρίζεται σε τέσσερις φάσεις, ξεκινώντας από μια καθαρά πρωτεϊνική φάση, όπου επιτρέπεται απεριόριστα το άπαχο κρέας (κοτόπουλο χωρίς πέτσα, μοσχάρι κτλ), τα ασπράδια αυγών, όλα τα ψάρια, τα θαλασσινά, μαγειρεμένα χωρίς λάδι, και το άπαχο γιαούρτι και γάλα, μέχρι 1 κιλό την ημέρα (φάση ‘επίθεσης’- attack phase). Απαγορεύεται η κατανάλωση υδατανθράκων (ρύζι, ψωμί, ζυμαρικά, αλεύρι, ζάχαρη κλπ), λιπαρών κρεάτων, τηγανητών, όσπριων και φρούτων. Σύμφωνα με τον επινοητή, αυτή η φάση απαλλάσσει τους ιστούς από το περιττό νερό τους και μειώνει την πείνα.

Από τη δεύτερη φάση και μετά εντάσσονται σχεδόν όλα τα λαχανικά, ωμά ή μαγειρεμένα, συν κάποιες πρόσθετες τροφές σε μικρές ποσότητες. Καταναλώνονται πάντα μαζί με πρωτεΐνη και χωρίς πρόσθετο λάδι. Εδώ  η διατροφή βασίζεται στην εναλλαγή καθαρής πρωτεΐνης (όπως και στο πρώτο στάδιο) και πρωτεΐνης με λαχανικά (φάση ‘πλεύσης’- cruise phase) .

 Μόλις το άτομο φτάσει στο επιθυμητό βάρος αρχίζει η φάση της ‘σταθεροποίησης’ (consolidation phase), το τρίτο στάδιο, όπου επιτρέπονται τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες, όπως φρέσκα φρούτα και ψωμί ολικής άλεσης. Δύο φορές την εβδομάδα επιτρέπονται γεύματα με άμυλο, όπως μακαρόνια, πατάτες και όσπρια. Εδώ εντάσσεται και το τυρί. Σταθερά, για μία ημέρα κάθε εβδομάδα επιβάλλονται σχεδόν αποκλειστικά πρωτεΐνες.

 Αυτή η μία μέρα την εβδομάδα μόνο πρωτεΐνες παραμένει και στο τέταρτο στάδιο της δίαιτας (Stabilization Phase), όπου ο Ντουκάν ισχυρίζεται ότι το άτομο μπορεί να μην ξαναπαχύνει ποτέ, αρκεί να ακολουθήσει βασικούς κανόνες για την υπόλοιπη ζωή του. Αυτοί οι κανόνες περιλαμβάνουν απεριόριστες πρωτεΐνες και λαχανικά, ένα φρούτο την ημέρα, δύο φέτες ψωμί ολικής αλέσεως την ημέρα, μία μερίδα τυρί την ημέρα, ενώ η κατανάλωση αμύλου επιτρέπεται για μόνο 2 ημέρες την εβδομάδα. Ο μόνος υδατάνθρακας που επιτρέπεται σε όλες τις φάσεις είναι το πίτουρο βρώμης.

Το αποτέλεσμα

Η δίαιτα Dukan είναι μία πρωτεϊνική δίαιτα που χρίζει απήχησης σε πολύ κόσμο. Αυτό είναι λογικό, καθώς είναι μια δίαιτα που επιτυγχάνει απώλεια βάρους ήδη από το πρώτο στάδιο. Λόγω της μακράς διάρκειάς της ο οργανισμός έχει το χρόνο να συνηθίσει τις απώλειες και το πέρασμα από στάδιο σε στάδιο. Επιπλέον, δεν υπάρχει περιορισμός στις ποσότητες των τροφών που καταναλώνονται και δεν χρειάζεται να υπολογίζουμε θερμίδες.

Στα συν, η κατανάλωση πίτουρου βρόμης σχετίζεται με μείωση της χοληστερίνης, καλύτερο έλεγχο της πίεσης και του σακχάρου και καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, που έτσι κι αλλιώς παρουσιάζεται σε τέτοιες περιοριστικές δίαιτες (ειδικά στο 1ο στάδιο, όπου ελλείπουν φρούτα και λαχανικά). Είναι μία δίαιτα αποτελεσματική, γρήγορη και σχετικά εύκολη στην καθημερινή πράξη.

Τα μείον ισχυρότερα από τα συν; 

 Στον αντίλογο, υπάρχουν σημαντικές ‘απώλειες’ που δικαιολογούν τις επιθέσεις που δέχτηκε η δίαιτα αυτή κατά καιρούς. Φαίνεται να στερείται επιστημονικής βάσης, και τελικά μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στον οργανισμό. Ένα βασικό, είναι η ενδεχόμενη αύξηση των τιμών της χοληστερίνης από την υπερκατανάλωση ζωικών πηγών πρωτεΐνης.

Η έλλειψη υδατανθράκων στην πρώτη φάση και η περιορισμένη κατανάλωσή τους στην επόμενη, μπορεί να προκαλέσει ζαλάδες, δυσκοιλιότητα ή ατονία.

 Ένα μειονέκτημα των διαιτών που βασίζονται στην υψηλή κατανάλωση πρωτεϊνών (ταυτόχρονα και χαμηλή λήψη των άλλων μακροθρεπτικών συστατικών) είναι η αφυδάτωση, καθώς πάνω από το 50% του βάρους που χάνεται αποτελείται από νερό.

 Όταν ο οργανισμός σταματήσει να λαμβάνει υδατάνθρακες χρησιμοποιεί για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες γλυκογόνο. Μόνο όταν το γλυκογόνο εξαντληθεί, χρησιμοποιεί το αποθηκευμένο λίπος. Είναι σημαντικό να εξαντληθεί το γλυκογόνο διότι αλλιώς η λήψη υδατανθράκων προκαλεί ξανά τη συσσώρευση σωματικού λίπους. Το γλυκογόνο για να μετατραπεί σε γλυκόζη πρέπει να υδρολυθεί, γεγονός που απαιτεί επιπλέον νερό.

 Επίσης, κατά τη διάσπαση των πρωτεϊνών παράγεται ουρία καθώς και άλλα οξέα, που δημιουργούν όξινο περιβάλλον στο αίμα. Mακροπρόθεσμα, υπάρχει ο κίνδυνος σχηματισμού αλάτων, από το ασβέστιο και τα οξέα, που συσσωρεύονται στα νεφρά και οδηγούν στην νεφρολιθιάση (πέτρα στα νεφρά).

Μειονεκτήματα είναι επίσης η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων από τα λαχανικά, όπως είναι ιδιαιτέρως οι λιποδιαλυτές βιταμίνες, αλλά και η μείωση της ικανότητας απορρόφησής τους. Βέβαια, σύμφωνα με τον Ντουκάν, οι βιταμίνες αυτές μπορούν να ληφθούν μέσω συμπληρωμάτων.

 Ενδεχομένως, να παρουσιαστεί δυσκοιλιότητα λόγω της μειωμένης κατανάλωσης φυτικών ινών, που περιέχονται στις τροφές με υδατάνθρακες, καθώς η κατανάλωση πίτουρου βρόμης δεν είναι αρκετή για να καλύψει τη Συνιστώμενη Ημερήσια Ποσότητα για τις φυτικές ίνες.

Μακροπρόθεσμα, η δίαιτα dukan είναι δύσκολο να αποφέρει σταθερά αποτελέσματα, λόγω των αυστηρών περιορισμών της. Πολύ σημαντικό είναι ότι αν και σε επόμενα στάδια περιλαμβάνει τροφές υψηλές σε υδατάνθρακα, επιμένει στον αποκλεισμό των τροφών πλούσιων στα – απαραίτητα για το σώμα και το αίσθημα κορεσμού- καλά λιπαρά, το οποίο μάλλον είναι κακή ιδέα.

 Τέλος, ένα συχνό φαινόμενο στις αυστηρές πρωτεϊνικές δίαιτες είναι αυτό που ονομάζεται κετοξέωση. Η κατάσταση αυτή εκδηλώνεται όταν συσσωρεύονται στο αίμα επικίνδυνα υψηλά επίπεδα όξινων ουσιών που ονομάζονται κετόνες. Οι κετόνες παράγονται από το ήπαρ, όταν ο οργανισμός στερείται γλυκόζης και διασπά τα μόρια του λίπους για να τροφοδοτηθεί με γλυκόζη (σάκχαρο).  Αν οι κετόνες δεν μπορούν να απεκκριθούν από τον οργανισμό, η κέτωση μπορεί να οδηγήσει σε κετοξέωση, η οποία είναι μία δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε κώμα ή στον θάνατο εάν δεν θεραπευθεί.

 Βέβαια, στην δίαιτα Dukan, ο κίνδυνος κετοξέωσης εμφανίζεται μόνο στα πρώτα στάδια, όπου ελλείπουν οι υδατάνθρακες. Στη συνέχεια, η ένταξη όλων των τροφών, προστατεύει από τέτοια πιθανή επιπλοκή.

 Η δίαιτα Dukan είναι μία δίαιτα που συχνά αποφέρει αποτελέσματα, ενώ υπερέχει άλλων πρωτεϊνικών διατροφών καθώς δεν περιορίζει ακραία τις τροφές που επιτρέπονται. Όμως, συχνά οι συνέπειες και τα μειονεκτήματά της, είναι περισσότερα από τα κέρδη της.

 Τελικά, σε κάθε περίπτωση, πριν αποφασίσει ένα άτομο να ακολουθήσει αυτή τη διατροφή, είναι απαραίτητο να συμβουλευτεί το γιατρό και τον διαιτολόγο του και να τηρεί προσεχτικά τις οδηγίες τους καθ’ όλη τη δίαιτα.